فَإِذا مَسَ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعانا ثُمَ إِذا خَوَّلْناهُ نِعْمَةً مِنَّا قالَ إِنَّما أُوتِیتُهُ عَلی عِلْمٍ بَلْ هِی فِتْنَةٌ وَ لکنَّ أَکثَرَهُمْ لا یعْلَمُونَ

پس چون سختی و ضرری به انسان رسد ما را می خواند، سپس همین که از جانب خود نعمتی به او عطا کنیم گوید: «بر اساس علم و تدبیرم نعمت ها به من داده شده» (چنین نیست) بلکه آن نعمت وسیلۀآزمایش است، ولی بیشتر مردم نمی دانند.

نکته ها 

در قرآن بارها از این مطلب سخن به میان آمده است که انسان هنگام خطر به خداوند رو می کند ولی همین که از خطر رهایی یافت، خدا را فراموش می کند که این نشانه ناسپاسی انسان است.

پیامها 

1- انسان موجودی آسیب پذیر است.

2- انسان به قدری عاجز است که به مجرّد رسیدن خطر فریاد می زند.

3- تلخی ها، نتیجۀعملکرد انسان و مایۀآزمایش است، ولی نعمت ها لطف الهی است.

4- فشارها و حوادث انسان را به ناتوانی خود معترف و فطرت خداجویی را در انسان بیدار و شکوفا می کنند.

5- نیایش خالصانه سبب جلب رحمت خداست.

6- رفاه و آسودگی، بستر غفلت و غرور است.

7- انسان، موجودی ناسپاس است.

8- آنچه مورد انتقاد است نادیده گرفتن لطف خداست، نه آنکه علم و دانش در رشد و توسعه زندگی بی اثر است.

9- بیشتر مردم نمی دانند که نعمت ها و تلخی ها وسیله آزمایش هستند تا سپاسگزار و ناسپاس از هم شناخته شوند.

منبع: تفسیر نور؛ ج 8؛ ص183

تفسیر نمونه، ج 19، ص: 492

★سوره زمر، آیه 49★