مهنــا

واقعه ى عجيبى كه به عنوان يك معجزه، امضاى الهى را بر خطوط پايانى واقعه ى غدير ثبت كرد ماجراى ‘حارث فهرى‘ بود. در آخرين ساعات از روز سوم، او با دوازده نفر از اصحابش نزد پيامبر صلى اللَّه عليه و آله آمد و گفت:

اى محمد! سه سؤال از تو دارم:

آيا شهادت به يگانگى خداوند و پيامبرى خود را از جانب پروردگارت آورده اى يا از پيش خود گفتى؟

آيا نماز و زكات و حج و جهاد را از جانب پروردگار آورده اى يا از پيش خود گفتى؟

آيا اينكه درباره ى على بن ابى طالب گفتى: ‘مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِيّ مَوْلاه...’، از جانب پروردگار بود يا از پيش خود گفتى؟

حضرت در جواب هر سه سؤال فرمودند:

‘خداوند به من وحى كرده است و واسطه ى بين من و خدا جبرئيل است و من اعلان كننده ى پيام خدا هستم و بدون اجازه ى پروردگارم خبرى را اعلان نمى كنم’.

حارث گفت:

خدايا، اگر آنچه محمد مى گويد حق و از جانب توست سنگى از آسمان بر ما ببار يا عذاب دردناكى بر ما بفرست.

سخن حارث تمام شد و به راه افتاد خداوند سنگى از آسمان بر او فرستاد كه از مغزش وارد شد و از دُبُرش خارج گرديد و همانجا او را هلاك كرد.

بعد از اين جريان، آيه ى ‘سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ، لِلْكافِرينَ لَيْسَ لَهُ دافِعٌ…’ [ سوره ى معارج: آيه ى 21 ] نازل شد.

پيامبر صلى اللَّه عليه و آله به اصحابشان فرمودند: آيا ديديد و شنيديد؟ گفتند: آرى.

با اين معجزه، بر همگان مسلّم شد كه ‘غدير’ از منبع وحى سرچشمه گرفته و يك فرمان الهى است.

از سوى ديگر، تعيين تكليف براى همه ى منافقان آن روز و طول تاريخ شد كه همچون حارث فهرى فكر مى كنند و به گمان خود خدا و رسول را قبول دارند و بعد از آنكه مى دانند ولايت على بن ابى طالب عليه السلام از طرف خداست صريحاً مى گويند ما تحمل آن را نداريم!! اين پاسخ دندان شكن و فورى خداوند ثابت كرد كه هر كس ولايت على عليه السلام را نپذيرد، خدا و رسول را قبول ندارد و كافر است.

[ بحارالأنوار: ج 37 ص 136 و 162 و 167. عوالم: ج 3:15 ص 56 و 57 و 129 و 144. الغدير: ج 1 ص193. لازم به تذكر است كه نام ‘حارث فهرى’ در روايات به اسمهاى مختلف آمده است كه احتمالاً بعضى از نامها مربوط به دوازده نفر همراهان او باشد. ]

اینکه فرموده‌اند : «مؤمن اهل شوخی و مزاح است»

(تحف‌العقول/49)

معنایش این نیست که مؤمن سعی می‌کند با شوخی کردن، نشاط پیدا کند؛ بلکه چون درونش لبریز از نشاط عمیق است، این نشاط مدام سرریز می‌شود و به‌صورت شوخی و مزاح بروز می‌کند.

?نه اینکه مؤمن بخواهد مدام با لطیفه گفتن، خوشحال بشود؛ او اصلاً نمی‌تواند لطیفه نگوید و با همه‌چیز، شوخ برخورد نکند. می‌دانید چرا؟

?چون باور دارد که «إِنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ»

(محمد/36)

لذا چیزی را در این دنیا جدی نمی‌گیرد و بنابراین؛ نه از کسی که به او بدی کرده، کینه به دل می‌گیرد، و نه با کسی ارتباط عمیقی(شبیه ارتباط با خدا) برقرار می‌کند. به‌این ترتیب می‌تواند با شوخی از کنار همه رد شود و خلوت خودش با خدا را نگه دارد.

استاد پناهیان

راههای رسیدن به  حال خوش معنوی و نشاط زندگی ج20

آیه 8 سوره آل عمران
رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ (8)

(راسخان در علم مى گويند:) پروردگارا! پس از آن كه ما را هدايت كردى، دلهاى مارا به باطل مايل مگردان و از سوى خود مارا رحمتى ببخش. به راستى كه تو خود بسيار بخشنده اى.

- به علم و دانش خود مغرور نشويم، از خداوند هدايت بخواهيم. «ربّنا لاتزغ قلوبنا…»
- نشانه ى علم واقعى و رسوخ در علم، توجّه به خدا و استمداد از اوست. «الاّ الراسخون فى العلم… ربّنا لاتزغ قلوبنا»
- محور هدايت و گمراهى، قلب و افكار انسانى است. «لاتزغ قلوبنا»
- در خط قرار گرفتن خيلى مهم نيست، از خط خارج نشدن بسيار اهميّت دارد. «بعد اذ هديتنا…»
- هديه و هبه ى دائمى و بى منّت، مخصوص اوست. «انّك انت الوهّاب»

وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا
وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا
?سوره طلاق آیه 2

در حدیثی رسول گرامی اسلام (ص) از جبرئیل (ع) می پرسد: معنای توکل بر خدا چیست ؟
جبرئیل (ع) در پاسخ می گوید: «العلم بان المخلوق لایضر و لا ینفع و لا یعطی و لا یمنع و استعمال الیأس من الخلق؛ حقیقت توکل علم و آگاهی به این است که مخلوق نمی تواند زیانی برساند و نه سودی و نه چیزی ببخشد و نه از آن باز دارد، و نیز توکل مأیوس شدن از خلق است (یعنی همه چیز را از خدا و به فرمان او بداند.
?بحار، ج ۶۸، ص ۱۳۸، ح ۲۳

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله گروهي را که کشت و کار نمي کردند، ديدند و فرمودند:
ما أنتم؟ قالوا: نحن المتوکلون، قال: لا، بل أنتم المتکلون؛
شما چه کاره‌اید؟ عرض کردند: ما توکل کنندگانیم. حضرت (به آن‌ها) فرمودند: نه، شما سر بارید.
?مستدرک الوسائل 12789/217/11

گفت پیغمبر به آواز بلند
با توکل زانوی اشتر ببند
گر توکل می‌کنی در کار خود
کشت کن پس تکیه بر جبار کن

نکته: توَکّل در اسلام به معنی آن است که بندهٔ خدا، خدا را وکیل در امر خود قرار دهد. شخصی که بر خدا توکل کرده، کارهای خود را به خدا حواله کرده و از هر عامل دیگری در امور خود دوری می‌جویند. شخص توکل کننده را «متوکل» می‌نامند. شخص متوکل تنها به خدا وابسته‌است و او را اساس اعمال می‌داند.

 پيامبر صلى الله عليه و آله :

دعاى پدر و مادر براى فرزند ، مانند دعاى پيامبر براى امّت خويش است.

دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِهِ كَدُعاءِ النَّبِيِّ لاُِمَّتِهِ

مشكاة الأنوار ، ص 282

قرآن کریم:

لئن شکرتم لازیدنکم…اگرشکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود.

خدایا شکرت بخاطر همه چیز…

دو سوره در قرآن، با کلمه “ویل” شروع شده
“ویل” یکی از شدید ترین تهدید های قرآن است،
و اون دو آیه اینها هستند:

وَیْلٌ لِّلْمُطَفِّفِینَ
وای بر کم فروشان…

وَیْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ
وای بر عیبجویان طعنه زننده…

اولی در مورد مال مردم
دوم در مورد آبروی مردم…

مراقب هر دو باشیم!

 إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُواْ بَینَ أَخَوَیکمْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ 

مؤمنان فقط برادران یک دیگرند؛ پس میان دو برادرتان (هنگامی که اختلاف کردند) صلح برقرار کنید؛ و خودتان را از [عذاب ] خدا حفظ کنید؛ باشد که شما (مشمول) رحمت شوید.

 نکته ها و اشاره ها 

1.در این آیه جامعه ی اسلامی را به عنوان یک خانواده و مؤمنان را «برادر» یک دیگر خوانده است؛ یعنی مفهوم برادری در اسلام گسترش یافته و شامل برادر خونی و برادر ایمانی می شود و این یک اصل اساسی اسلام است که براساس آن همه ی مسلمانان از هر نژاد و کشور و در هر جای جهان برادر یک دیگر شمرده می شوند.

2.این آیه اشاره دارد که همان گونه که برای ایجاد صلح در میان برادران نسبی تلاش می کنید، برای ایجاد صلح و آشتی بین مؤمنان نیز بکوشید.

3.تعبیر به دو برادر برای آن است که کم ترین اختلافات در اجتماع بین دو برادر واقع می شود و هرگاه اختلافی هم بین آنها رخ دهد نوعاً زودگذر و ظاهری است و به کینه تبدیل نمی شود؛ پس مؤمنان نیز این گونه باشند.

4.«إنّما» به معنای «فقط» است؛ یعنی رابطه ی مؤمنان، فقط رابطه ی برادری است نه رابطه ای دیگر، آنان رابطه ی خصمانه و غیربرادرانه ندارند.

 آموزه ها و پیام ها 

1.مؤمنان برادر یک دیگرند.
2.معیار برادری در اسلام عقیده و ایمان است.
3.بین برادرانتان صلح و آشتی برقرار سازید.
4.اصلاح و تقوا، زمینه ساز نزول رحمت الهی است.
5.در اختلافات اجتماعی اصلاح گر باشید.
6.پارسایی کنید تا مورد رحمت واقع شوید.

☀️سوره حجرات، آیه 10☀️

?منبع: تفسیر قرآن مهر جلد نوزدهم، صفحه 264

ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻟﺎﻣﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ ﻧﻮﺭﻯ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺳﺎﻃﻊ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻓﺎﻕ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﭘﻬﻦ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺮﻏﺎﻥ ﺳﻔﻴﺪ ﺩﻳﺪﻡ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﻣﻰ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻟﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻭ ﺭﻭﻯ ﻭ ﺑﺪﻥ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻰ ﻣﺎﻟﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﻣﻰ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﭘﺲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮﻯ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻠﺎﻡ ﻣﺮﺍ ﺁﻭﺍﺯ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺍﻯ ﻋﻤﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻣﺮﺍ ﺑﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻭﺭ ﭼﻮﻥ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻢ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺧﺘﻨﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﻑ ﺑﺮﻳﺪﻩ ﻭ ﭘﺎﻙ ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻳﺎﻓﺘﻢ ﻭ ﺑﺮ ﺫﺭﺍﻉ ﺭﺍﺳﺘﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ

(ﺟﺎﺀَ ﺍﻟْﺤَﻖﱡﱡ ﻭَ ﺯَﻫَﻖَ ﺍﻟْﺒﺎﻃِﻞُ ﺍِﻥﱠﱠ ﺍﻟﺒﺎﻃِﻞَ ﻛﺎﻥَ ﺯَﻫُﻮﻗﺎ )

ﻳﻌﻨﻰ ﺣﻖ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻀﻤﺤﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺤﻮ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﭘﺲ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻀﻤﺤﻞ ﺷﺪﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺛﺒﺎﺕ ﻭ ﺑﻘﺎ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

ﭘﺲ ﺣﻜﻴﻤﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺁﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻧﺰﺩ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺑﺮﺩﻡ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻧﻈﺮﺵ ﺑﺮ ﭘﺪﺭﺵ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﺳﻠﺎﻡ ﻛﺮﺩ

ﭘﺲ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﻙ ﺑﺮ ﺩﻭ ﺩﻳﺪﻩ ﺍﺵ ﻣﺎﻟﻴﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﮔﻮﺷﺶ ﺯﺑﺎﻥ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﺑﺮ ﻛﻒ ﺩﺳﺖ ﭼﭗ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻴﺪ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺍﻭ ﻣﺎﻟﻴﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ ﺍﻯ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻟﻬﻰ، ﭘﺲ ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻟﺎ ﻣﺮ ﺍﺳﺘﻌﺎﺫﻩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺖ:

( ﺑِﺴْﻢِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺍﻟﺮﱠﱠﺣْﻤﻦِ ﺍﻟﺮﱠﱠﺣﻴﻢِ ﻭَ ﻧُﺮﻳﺪُ ﺍَﻥ ﻧَﻤُﻦﱠﱠ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﱠﱠﺬﻳﻦَ ﺍﺳْﺘُﻀْﻌِﻔُﻮﺍ ﻓِﻰ ﺍﻟﺎَﺭْﺽِ ﻭَ ﻧَﺠْﻌَﻠَﻬُﻢْ ﺍَﺋِﻤﱠﱠﺔَ ﻭَ ﻧَﺠْﻌَﻠﻬُﻢُ ﺍﻟْﻮﺍﺭِﺛﻴﻦَ ﻭَ ﻧُﻤَﻜﱢﱢﻦَ ﻟَﻬُﻢْ ﻓِﻰ ﺍﻟﺎَﺭْﺽِ ﻭَ ﻧُﺮِﻯَ ﻓِﺮْﻋَﻮْﻥَ ﻭَ ﻫﺎﻣﺎﻥَ ﻭَ ﺟُﻨُﻮﺩَﻫُﻤﺎ ﻣِﻨْﻬُﻢْ ﻣﺎ ﻛﺎﻧُﻮﺍ ﻳَﺤْﺬَﺭُﻭﻥ )

ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﻛﺮیمه ﻣﻮﺍﻓﻖ ﺍﺣﺎﺩﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮﻩ ﺩﺭ ﺷﺎﺀﻥ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻭ ﺁﺑﺎﺀ ﺑﺰﺭﮔﻮﺍﺭ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ است.

? منبع : منتهی الآمال باب چهاردهم

✅ یکی از صفات مومنین که خداوند در قرآن آن را بیان کرده است، امانت داری است.

 «وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ مومنون/ ۸ و آنها كه امانت ها و عهد خود را مراعات می‏ كنند».

 بخش امانت، به امانت فردی بر می گردد، اما مهم تر از ادای امانت فردی، امانت داری در عرصه اجتماعی و سیاسی است.

یعنی شخصی که قرار است در آینده به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود، امانت دار میلیون ها نفر به حساب می آید، چون آن پستش اعطایی نیست، بلکه او در جایگاه ریاست جمهوری، امین مردم است و موظف است این امانت را به صاحبانش بر گرداند. همانگونه که قرآن می فرماید:

 «إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤدُّواْ الأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا نساء/ ۵۸ خداوند به شما فرمان می دهد كه امانت ها را به صاحبان آن برسانيد.

امانت داری در مسئولین دولتی چنان اهمیتی دارد که امیر المومنین (علیه السلام ) در نامه ای به اشعث ابن قیس (فرماندار آذربایجان) ضمن هشداری درباره استفاده ناروا از بیت المال، می فرماید: «همانا پستت برای تو وسیله آب و نان نبوده، بلکه امانتی در گردن توست.»

? منبع : سید رضی، نامه ۵ نهج البلاغه