​

​
آخرین روزهای ماه ذی الحجه سال 127 هجری قمری بود که خداوند اراده کرد نور هفتم آسمان ها و زمین را میهمان خانه جعفر بن محمد؛ امام صادق علیه السلام و حمیده خاتون کند. فرزندی با نام موسی که وقتی چشم به جهان گشود پدر، سه روز اهل مدینه را اطعام کرد و ولیمه داد.اطلاعات زیادی از دوران کودکی امام موسی وجود ندارد اما پاسخ او به سوالات ابوحنیفه از بزرگان اهل سنت در پنج سالگی سبب حیرت او و شنوندگان شد و باعث شد که او بدون دیدن امام صادق جواب خود را گرفته و بازگردد.امام صادق علیه السلام علاقه وافری به فرزند خود داشتند و او را همواره گرامی می داشتند و در میان اصحاب به عنوان جانشین و وصی بعد از خود معرفی می کردند.موسی بن جعفر  بیست ساله که شد ردای امامت را پس از شهادت پدر به تن کرد و زعامت امت اسلامی را عهده دار شد.  

مردم مدینه آن حضرت را به سبب عبادت بسیار عبد صالح و زین المجتهدین لقب داده بودند. شبها در کوچه های مدینه کسی نبود که نیازمند باشد و از کرامتش بی بهره مانده باشد به حدی که کمک ها و کیسه های پولی که به نیازمندان می بخشید ضرب المثل شده بود و همه چشم به احسان او داشتند. 

شیخ مفید امام موسی علیه السلام را بخشنده ترین مردم زمانه خود معرفی می کند و البته هنوز هم زائرانش چشم به کرامت و سخاوتش دارند، همین است که او را باب الحوائج نامیده اند؛آخر کسی را از در خانه اش نا امید باز نمی گرداند او که حتی برای دشمنانش هم هدیه می فرستاد و آنقدر مهربانی می کرد که آنها هم مریدش می شدند. انفاق می کرد و می بخشید و هرگز خشمگین نمی شد و غضب خود را همواره فرو می داد آنقدر که او را کاظم نامیده اند.

همانها که در توانگری و تنگدستی، انفاق می‌کنند؛  خشم خود را فرو می‌برند؛ و از خطای مردم درمی‌گذرند؛ و خدا نیکوکاران را دوست دارد. (سوره آل عمران آیه 134) 

دوران امامت امام موسی کاظم علیه السلام به دلیل کشمکش هایی که بین علویان و حکام عباسی وجود داشت دوران بسیار سخت و ویژه ای برای شیعیان بود. منصور، مهدی، هادی و هارون عباسی در دوران امامت ایشان خلیفه وقت بودند و سه بار امام را دستگیر و زندانی کردند.

سخت گیری ها بر حضرت بسیار زیاد بود ولیکن به دلیل حلم و صبر ایشان و توصیه بر تقیه به شیعیان هر بار دسیسه و خدعه آنها بی اثر می شد. در منابع تاریخی فرزندان زیادی برای آن حضرت ذکر شده است که از آن میان امام رضا علیه السلام، حضرت فاطمه معصومه و حکیمه علیهما السلام، احمد بن موسی شاهچراغ، ابراهیم، حمزه و اسحاق از جمله فرزندان ایشان ذکر شده اند.  

امام موسی کاظم علیه السلام در گسترش نهضت علمی که پدر آغاز کرده بود نقش مهمی ایفاء نمودند و شاگردان بسیاری را تربیت کردند گرچه در این دوران فرقه هایی همچون اسماعیلیه، فطحیه و ناووسیه شکل گرفتند و واقفیه نیز بعد از شهادت ایشان اعتقاد به ختم امامت داشتند.

عاقبت حضرت امام موسی کاظم  علیه السلام در سال 183 هجری قمری پس از 35 سال دوره امامت و در سن 55 سالگی  توسط سندی بن شاهک و به دستور خلیفه وقت هارون در زندانی در بغداد کنونی در اثر مسمومیت پس از سه روز به شهادت رسیدند  و از ترس آنکه مبادا مقبره ایشان تبدیل به محلی برای تجمع شیعیان تبدیل شود دستور داد در مقبره خانوادگی منصور دفن شود. 

سلام بر تو یا کاظم آل محمد بر خوان کرمت آمده ایم و دست نیازمان به سوی توست یا باب الحوائج.  

مهدی احمدوند