در عالم برزخ امكان بخشش گناه وجود دارد و آيات و روايات گواه بر اين است كه درعالم برزخ هم نتيجه اعمال هست و هم حركت و تكامل، و اين تكامل براي فرد مومن، پاك شدن از آلودگي ها و خلاصي از رنگ ها و تعلّقات به سبب صدقات جاريه به علم نافع و فرزند صالح و خيرات ديگران در حدّ نظام برزخي است…

 اهل ايماني كه محجوب به حجاب ها و متلوّن به رنگ هاي مخصوص و آلوده به گناهان و تعلّقاتند به همين صورت نمي توانند به لقاي حق برسند، بلكه بايد با حركت، تحوّل و تكامل خود را از اين ناپاكي ها پاك كرده و از همه وابستگي ها به غير خدا منقطع شده و روحي باشد كه جز حق، خواست حق، حب حقّ، عشق به حق چيز ديگري نباشد تا بتواند لياقت ورود به نظام و عالم قرب الهي را پيدا كند.يعني داراي قلب سليم شوند همان قلبي كه خداوند در اين آيه به آن اشاره فرموده است: «يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ إِلَّا مَنْ أَتَي اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ(سوره شعرا 88-89). روزي كه هيچ مال و فرزندي سود نمي دهد مگر كسي كه دلي پاك به سوي خدا بياورد».

هر چند انسان با مردن، دستش از اين دنيا و كارهاي نيك كوتاه مي شود، چرا كه عالم برزخ و قيامت عالم حساب است نه عمل، ولي در روايات آمده است كه بعضي از كارهاي نيك آن چنان داراي اثرند كه حتي بعد از مرگ انسان نيز باعث خشنودي روح و رهايي از عذاب و موجب تطهير آن از آلودگي ها و گناهان مي شود چنان چه در روايتي از حضرت رسول ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل شده است كه فرموده اند: «اذا مات المؤمن انقطع عمله الا من ثلاث صدقة جارية او علم ينفع به او ولد صالح يدعوله. زماني كه مومني مي ميرد عمل او قطع مي شود، مگر سه عمل: صدقه جاريه كه در راه خدا انجام داده،علمي كه موجب نفع ديگران مي‌شود وفرزند صالحي كه براي او دعا كند».(بحارالانوار/ج2/ص22)