مهنــا

سوال:

من نمی دانم که فرزند 4 ساله ام لوس شده است یا نه. آیا کودک لوس، نشانه های ویژه ای دارد؟

جواب:

کودک لوس، چنین نشانه هایی دارد:

1. توقع توجه بیش از حد: کودک لوس انتظار دارد ( به ویژه در حضور دیگران) بیش از حد به او توجه شود. بکوشید زمانی که در این اندیشه نیست، بیشتر به او توجه کنید تا نیاز عاطفی اش برآورده شود؛ اما زمانی که انتظار توجه دارد، به او بی توجهی کنید.

2. درخواست های غیرمنطقی و افراطی: او دائم درخواست دارد و توجه نمی کند که امکان پاسخگویی برای شما وجود دارد یا نه؛ بدین جهت، گاهی هنگام آشپزی یا زمان فعالیت های دیگر شما، خواسته ای را مطرح می کند و بر آن اصرار می ورزد. در چنین موقعیتی از روش « سوزن گرامافون گیر کرده» استفاده کنید؛ یعنی یک جمله( وقتی کارم تموم شد) را بعد از هر بار تقاضای او تکرار کنید. توجه داشته باشید که تسلیم گریه یا قشقرق او نشوید.

3. بدخلقی و ناله برای هر چیزی: کودک لوس برای رسیدن به خواسته هایش بدخلقی و ناله می کند. در چنین موقعیتی، برای سنین پایین( زیر 6 سال) از روش حواس پرت کردن استفاده کنید و برای سنین بالاتر استدلال بیاورید و اگر نپذیرفت، از اصل خاموشی استفاده کنید.

4. حرکات بدنی خاص: کودک لوس، انگشتانش را به هم می بافد؛ لب هایش را غنچه می کند و صدایش را می کشد. همین که نشانه های آغاز این گونه حرکات بدنی را مشاهده کردید، فعالیت مثبتی مانند خواندن شعر، سرود یا آیه و روایتی را که آموخته است، جایگزین کنید.

استاددهنوی

سوال:

پسری 8 ساله دارم که بسیار سر به هوا و به سخنان من بی ‏توجه است. آیا این حالت، به او لطمه می‏زند؟

جواب:

بی ‏توجهی و سر به هوایی کودک در حد معمول، طبیعی است و اگر از حد معمول بگذرد، ممکن است به او لطمه ‏هایی وارد سازد و این لطمه‏ ها، اعتماد به نفس او را بگیرد.

برای تخفیف این رفتار، ریشه‏ ها را بیابید و آن‏ها را از بین ببرید:

1. مشکلات روحی ـ روانی: یکی از علل سر به هوایی کودک شما، مشکلات روحی ـ روانی است. مشکلات او ممکن است مربوط به خانه یا مدرسه باشد که می ‏توانید با گفت و گو یا ایجاد ارتباط با مدرسه، منشأ آن‏ها را بیابید و از بین ببرید.

2. مشغولیت فکری: اموری از قبیل اردو، مسابقه، امتحان، قرار با دوستان و… فکر او را مشغول می‏ کند و سر به هوا می ‏شود.
بی‏ توجهی و سر به هوایی کودک در این حالت طبیعی است و باید با آن مدارا کنید. این مشکل در بزرگسالان هم فراوان دیده می‏ شود.

3. گریز از کار: امر و نهی فراوان والدین، کودک را خسته می‏ کند و این خستگی سبب می ‏شود به سخنان شما توجه نکند؛ پس امر و نهی ‏ها را متعادل کنید.

4. غرق شدن در کار: گاهی کودک، چنان در فعالیتی (تماشای تلویزیون، بازی با رایانه، بازی با همسالان و…) غرق می‏ شود که به واقع، صدای شما را نمی ‏شنود. در این موارد، از بی ‏توجهی او چشم بپوشید.

چـنـد توصیـه

أ. روشن بودن پرسش و دستور: وقتی از او چیزی می ‏پرسید یا به او دستوری می‏ دهید، پرسش و دستورتان روشن باشد و فرمان‏ های خود را تغییر ندهید.

ب. نگاه مستقیم کودک به شما: هنگام سخن گفتن با او یا درخواست چیزی، برقراری تماس چشمی لازم است.

ج. آموزش تسلط بر خود: به او بیاموزید که با گفتار شفاهی، رفتار خود را کنترل کند. بگوید: باید حواسم را به کارم جمع کنم. نباید اجازه دهم حواسم پرت شود

د. پرهیز از به کارگیری القاب ناپسند: برخی والدین به کودکان سر به هوای خود، القاب ناپسندی چون چلفتی، چل من، کور، گیج و منگ و… می ‏دهند که درست نیست. از تأثیر تلقینی این القاب غافل نشوید.

✍️پدر و مادر در حالی که به نوجوان خود استقلال و شخصیت می دهند، نباید بدون چون و چرا تسلیم خواشته های او شوند،

بلکه باید با رفتاری هوشمندانه و و به آرامی با او برخورد کنند.

✅ در تشویق خسیس باشید. تشویق بی حساب و کتاب، خطرناک است. دائم تشویق کلامی نکنید

? کودک نمی تواند این تمجیدها را با واقعیتها، جایگاه اجتماعی، توانایی ها و استعدادهایش وفق دهد.

والد از کودک می‌خواهد؛ کاری را در همان لحظه انجام دهد!!
و کودک یا آنرا به تعویق می‌اندازد یا اصلا انجام نمی‌دهد.
و والد این‌بار با صدایی بلندتر آنرا تکرار می‌کند و ممکن است عصبانی شده و تند و پرخاشگرانه باشد.

در این فرآیند کودک یاد می‌گیرد
_ تا زمانی که مامان یا بابا عصبانی نشده و داد نزده !! میتوانم آن کار را انجام ندهم. و خطری برایم ندارد.

_ در مرحله اول خواسته‌های والدین رد می‌شود.

_تا والدین دادنزنند ، حرفشان عملی نمی‌شود.

_محیط خانه متشنج می‌شود.

 راه حل:

✅ درخواست‌هایتان را با شیوه‌های منطقی بخواهید.
✅ به کودک زمان بدهید ، مثلا بگویید تا ده دقیقه دیگه تلویزیون را خاموش کن، یااا تا یک ربع دیگه، که عقربه بزرگ به عدد شش رسید بیا غذات را بخور.
✅ برای درخواست از کودک کنار او بروید نه اینکه از آشپزخانه فریاد بزنید.

امام صادق علیه‌السلام می فرمایند:

خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ یَزَلْ ناقِصَ العَیْشِ زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ،

فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ البَدَنِ

وَ الثّانیَةُ: اَلاَْمْنُ

وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِی الرِّزْقِ،

وَ الرّابِعَةُ: اَلاَْنیسُ الْمُوافِقُ

(قال الراوی:)قُلْتُ: و مَا الاَْنیسُ الْمُوافِقُ؟

قال: اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ، وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَلیطُ الصّالِحُ

وَ الخامِسَةُ: وَ هِیَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛

پنج چیز است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگی‌اش کمبود دارد و کم خرد و دل نگران است:
✅ اول، تندرستی،
✅دوم امنیت،
✅ سوم روزی فراوان،
✅چهارم همراهِ همرأی.

راوی پرسید: همراهِ همرأی کیست؟

امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشین خوب

و پنجم که در برگیرنده همه اینهاست، رفاه و آسایش است.

خصال، ص 284.

 امیرالمومنین امام علی عليه ‏السلام: ما أنزَلَ المَوتَ حَقَّ مَنزِلَتِهِ مَن عَدَّ غَداً مِن أجَلِهِ؛

آن كه فردا را از عمر خويش بشمارد، [پدیده] مرگ را به گونه واقعی نمی‌شناسد.

? اصول كافى: ج3، ص259،ح۳۰

زنـــدگي زیباست
یک روز
یک ساعت
یک دقیقه
هرگز باز نمیگردد

پس لطفا
از جنگ بپرهیز
از خشم دوری کن
عاشقانه حرف بزن

روزتون لبریز از اتفاقهای قشنگ

سؤال:

“دختری ۵ ساله‌ام مدّتی است که موقع تلویزیون دیدن خیلی به تلویزیون نزدیک می‌شود و حالا که بعد از یک‌مدّتی به او می‌گویم «بیا عقب بشین و تلویزیون ببین» قبول نمی‌کند. می‌ایستد نزدیک خود میز تلویزیون و تلویزیون را در فاصله‌ی خیلی کوتاهی (یعنی ۲ سانتی‌متری تلویزیون) نگاه می‌کند. از چه روشی استفاده کنم که قبول کنند و عقب بنشیند؟

جواب:

معمولاً در بچّه‌ها یک ویژگی خیلی سریع تبدیل به عادت می‌شود و دور کردن عادت از فرزندان هم گاهی به سختی اتّفاق می‌افتد.قطعاً برای اینکه یک عادت را از او دور کنیم باید تدبیری بیاندیشیم.

یکی از تدابیر این است که در چیدمان فضای خانه تغییر ایجاد کنیم و تلویزیون را از جایی که هست تغییر دهیم و در یک جای دیگر قرار دهیم تا یک مقداری فضا تغییر کند. در عین حال چیدمان را طوری در نظر بگیریم که مثلاً اگر میزی یا مبلمانی داریم، بین ایشان (فرزند) و تلویزیون قرار بگیرد و فاصله بیندازد. اگر قرار است فرزند روی صندلی بنشیند بین ۲ تا ۳ متر فاصله داشته باشد. طوری هم قرار داده شود که او نتواند از آن نزدیک‌تر برود.

مادر وضعیت بینایی و شنوایی ایشان را هم یک امتحانی بکنند، مثلاً در یک مهمانی وقتی با فاصله از فرزندشان می‌نشینند ببینند می‌تواند راحت بشنود و ببیند یا خیر، یا در محیط خانه او را آرام صدا کنند متوجّه می‌شود یا خیر؟

یعنی اگر از صحّت شنوایی و بینایی‌شان اطمینان دارند برای اینکه آن عادت ترک شود بهترین راهکار همان روشی است که عرض کردم. چون برای ترک عادت گاهی ما باید آن فضایی را که عادت در آن شکل گرفته است، تغییر دهیم و این‌گونه آن عادت را دور کنیم.

استادتراشیون

 علت بیشتر نگرانی و اضطراب کودکان ترس از جهان بیرونی است٬ جهانی که کودک خود را در برابر آن ناتوان می بیند.

«بازی» با ایجاد تصور قدرت و توانایی مهار کردن دنیای بیرونی٬ اضطراب کودک را کاهش می دهد.

کودک در خلال بازی٬ دنیای گسترده و فراتر از حد ظرفیت خود را به جهانی کاهش می دهد که توانایی دستکاری آن را دارد و بدین ترتیب ٬تصور سلطه بر دنیای برونی بطور موقت در وی ایجاد می شود.

بطور کلی می توان گفت که هیجانات و احساسات منع شده توسط بزرگسالان که نمی توانند اجازه بروز پیدا کنند٬ منجر به اضطراب در کودک می شود و بازی به کودک اجازه می دهد که احساسات پذیرفته نشده خود را بروز دهند.