مهنــا

 الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفاً تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالدین فیها نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ

 کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنان را در غرفه هایی از بهشت جای می دهیم که نهرها در زیر آن جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ چه خوب است پاداش عمل کنندگان.

 پیام های آیه

1- کارهای شایسته، در کنار ایمان ارزشمند است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»

2- شرط دستیابی به بهشت، ایمان و عمل صالح است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ»

3- خداوند، بهشت را برای مؤمنان ضمانت کرده است. («لَنُبَوِّئَنَّهُمْ» با لام و نون تأکید آمده که نشانِ قطعی بودن است.)

4- غرفه های بهشت، بسیار عالی است. («غُرَفاً» نکره و همراه با تنوین، نشانۀعظمت و بزرگی است)

5- نهرهای بهشتی دائماً در جریان است. («تَجْرِی» فعل مضارع، نشانۀدوام و استمرار است)

6- اساس دست یابی به بهشت و نعمت های بهشتی، عمل است. «نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ»

تفسیر نور / ج 7 ص 164

سوره عنکبوت، آیه 58

و مَنْ یخْرُجْ مِنْ بَیتِهِ مُهاجِراً إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ یدْرِکهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً

و هر که از خانه اش هجرت کنان به سوی خدا و پیامبرش خارج شود، سپس مرگ، او را دریابد حتماً پاداش او بر خداوند است و خداوند آمرزنده ی مهربان است.

 تفسیر

یکی از مسلمانان مکه بیمار شد گفت مرا از مکه بیرون ببرید تا جزء مهاجران باشم. همین که او را بیرون بردند، در راه درگذشت. سپس این آیه نازل شد. همه هجرت های مقدّس، مثل هجرت برای جهاد، تحصیل علم، تبلیغ و…مصداق این آیه است. امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که برای معرفت امام زمان خود از خانه و شهر خود خارج شود، ولی اجل به او مهلت ندهد، از مصادیق این آیه است.

هجرت، زمینه ساز گشایش و توسعه است. مَنْ یهاجِرْ…یجِدْ فِی الْأَرْضِ مُراغَماً نابرده رنج، گنج میسّر نمی شود.

ما مکلّف به وظیفه ایم، نه نتیجه. مهم خروج از منزل است، نه وصول به مقصد. «وَ مَنْ یخْرُجْ مِنْ بَیتِهِ»

راه خدا و رسول را بروید، نگران مرگ و حیات نباشید. «ثُمَّ یدْرِکهُ الْمَوْتُ»

پاداش «مهاجر» با خدا و بالاتر از بهشت است. «وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللَّهِ»

سوره نساء، آیه 100

منبع: تفسیر نور، ج 2، ص 143

*****************
سوره زخرف آیه ۳۲
*****************

**************************************************

 یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَی ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ کنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الْآخِرِ ذلِک خَیرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلًا

 ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را اطاعت کنید و از رسول و اولی الامر خود (جانشینان پیامبر) اطاعت کنید. پس اگر درباره چیزی نزاع کردید آن را به حکم خدا و پیامبر ارجاع دهید، اگر به خدا و قیامت ایمان دارید. این (رجوع به قرآن و سنّت برای حلّ اختلاف) بهتر و پایانش نیکوتراست.

 پیامها

1 - مردم باید نظام اسلامی را بپذیرند و از رهبران الهی آن در قول و عمل پشتیبانی کنند.

2- اسلام مکتبی است که عقاید و سیاستش بهم آمیخته است. اطاعت از رسول وولی الامر که امری سیاسی است، به ایمان به خدا و قیامت که امری اعتقادی است، آمیخته است.

3- سلسله مراتب در اطاعت باید حفظ شود.

4- اولی الامر باید همچون پیامبر معصوم باشند، تا مانند پیامبر اطاعت از آنان، لازم و بی چون وچرا باشد.

5- اطاعت از حاکمی واجب است که مؤمن و از خود مردم با ایمان باشد.

6- نشانه ی ایمان واقعی، مراجعه به خدا و رسول، هنگام تنازع و بالا گرفتن درگیری هاست و اطاعت در شرایط عادّی کار مهمّی نیست.

7- یکی از وظایف حکومت اسلامی ایجاد وحدت و حلّ تنازعات است.

8- دین کامل باید برای همه ی اختلاف ها، راه حل داشته باشد.

9- پذیرش فرمان از حکومت های غیر الهی و طاغوت، حرام است.

10- اگر همه ی فرقه ها، قرآن و سنّت را مَرجع بدانند، اختلاف ها حل شده، وحدت و یکپارچگی حاکم می شود.

11- مخالفان با احکام خدا و رسول و رهبران الهی، باید در ایمان خود شک کنند.

12- برنامه عملی اسلام بر اساس برنامه اعتقادی آن است.

13- دوراندیشی و رعایت مصالح درازمدّت، میزان ارزش است.

سوره نساء، آیه 59

منبع: تفسیر نور؛ ج 2؛ص90

==============================

اگر فراموش کردیم و یا به خطا رفتیم بر ما مگیر
بقره ۲۸۶

==============================

عید قربان و قربانی از شعائر الهی

و الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ لَکمْ فِیها خَیرٌ فَاذْکرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیها صَوافَّ فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَکلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ …

و شترهای چاق و فربه را برای شما از شعائر الهی قرار دادیم در آنها برای شما خیر و برکت است، نام خدا را (هنگام قربانی کردن آنها) در حالی که به صف ایستاده اند ببرید، هنگامی که پهلویشان آرام گرفت (و جان دادند) از گوشت آنها بخورید و مستمندان قانع و فقیران معترض را نیز از آن اطعام کنید

تفسیر

“بدن” (بر وزن قدس) جمع “بدنة” (بر وزن عجله) به معنی شتر بزرگ و چاق و گوشت دار است، و از آنجا که چنین حیوانی برای مراسم قربانی و اطعام فقرا و نیازمندان مناسبتر است مخصوصا روی آن تکیه شده، و گرنه می دانیم چاق بودن حیوان قربانی از شرائط الزامی نیست. همین مقدار کافی است که لاغر نبوده باشد. سپس اضافه می کند «برای شما در چنین حیواناتی خیر و برکت است»(لَکمْ فِیها خَیرٌ). از یک سو از گوشت آنها استفاده می کنید و دیگران را اطعام می نمائید و از سوی دیگر به خاطر این ایثار و گذشت و عبادت پروردگار از نتائج معنوی آن بهره مند خواهید شد و به پیشگاه او تقرب می جوئید. سپس کیفیت قربانی کردن را در یک جمله کوتاه چنین بیان می کند: «نام خدا را به هنگام قربانی کردن آنها در حالی که به صف ایستاده اند ببرید» (فَاذْکرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَیها صَوافَ).

امام صادق علیه السلام فرمود: «هنگامی که قربانی را خریدی آن را رو به قبله کن و به هنگام ذبح یا نحر بگو: وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ لا شَرِیک لَهُ وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا من المسلمین، اللهم منک و لک بسم اللَّه و باللَّه و اللَّه اکبر، اللهم تقبل منی»

سوره حج، آیه 36

√√ منبع: تفسیر نمونه، ج 14، ص 105 

بخوانید مرا، تا اجابت کنم شما را

و قالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ إِنَّ الَّذِینَ یسْتَکبِرُونَ عَنْ عِبادَتِی سَیدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرِینَ

پروردگار شما گفته است مرا بخوانید تا(دعای) شما را اجابت کنم، کسانی که از عبادت من تکبر می ورزند به زودی با ذلت وارد دوزخ می شوند.

پیام ها

1-دعا کردن محبوب الهی و خواست خود او است.
2-بعد از دعا وعده اجابت داده شده است، ولی می دانیم این وعده وعده ای است مشروط، و نه مطلق، دعائی به هدف اجابت می رسد که شرائط لازم در دعا و دعا کننده و مطلبی که مورد تقاضا است جمع باشد
3- دعا خود یک نوع عبادت است، چرا که در ذیل آیه واژه عبادت بر آن اطلاق شده. و در ذیل آیه تهدید شدیدی نسبت به کسانی که از دعا کردن ابا دارند کرده، می گوید: کسانی که از عبادت من استکبار می ورزند به زودی با ذلت و خواری وارد دوزخ می شوند

√ سوره غافر، آیه 60

√ منبع: تفسیر نمونه، ج 20، ص 145

فَمَنْ حَاجَّک فِیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَک مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ

پس هر که با تو، بعد از علم و دانشی که به تو رسیده است، درباره او (عیسی) به ستیز و محاجّه برخیزد (و از قبول حقّ شانه خالی کند) بگو: بیائید پسرانمان وپسرانتان وزنانمان وزنانتان وخودمان را (کسی که به منزله خودمان است) وخودتان را بخوانیم، سپس (به درگاه خدا) مباهله و زاری کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.

پیام ها

1- اگر انسان ایمان به هدف داشته باشد، حاضر است خود و نزدیک ترین بستگانش را در معرض خطر قرار دهد.
2- آخرین برگ برنده و سلاح برنده مؤمن، دعاست.
3- فرزند دختری، همچون فرزند پسری، فرزند خود انسان است. «أَبْناءَنا» بنابراین امام حسن وامام حسین علیهما السلام فرزندان پیامبرند.
4- زن و مرد در صحنه های مختلف دینی، در کنار همدیگر مطرحند.
5- در دعا، کیفیت و حالات اهل دعا مهم است، نه تعداد آنها. گروه مباهله کننده پنج نفر بیشتر نبودند.
6- علی بن ابی طالب علیهما السلام، جان رسول اللَّه صلی الله علیه و آله است.
7- در مجالس دعا، کودکان را نیز با خود ببریم.
8- اهل بیت پیامبر علیهم السلام مستجاب الدعوة هستند.

سوره آل عمران، آیه 61

√منبع:تفسیر نور؛ ج 1؛ ص527

======================================

جانفشانی امام علی علیه السلام در پیشبرد اهداف بزرگ اسلام

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ

و از مردم کسی است که برای کسب خشنودی خدا، جان خود را می فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.

توضیح و پیام ها

ابن ابی الحدید که از علمای قرن هفتم اهل سنّت است، در شرح نهج البلاغه خود آورده است: تمام مفسّران گفته اند این آیه درباره علی بن ابی طالب علیه السلام نازل شده است که در لیلةالمبیت در بستر رسول خدا صلی الله علیه و آله خوابید. و این موضوع در حدی از تواتر است که جز کافر یا دیوانه آنرا انکار نمی کند.
نااهل، حرفش زیباست و انسان را به تعجّب وا می دارد، ولی مؤمن، عملش دنیا را متعجّب می کند. «
یاد ایثارگران را زنده بداریم.
پیش مرگِ اولیای خدا شدن، یک ارزش است.
بزرگ ترین سود آن است که انسان بهترین متاع را که جان اوست به خالق خودبفروشد، آن هم نه برای بهشت و یا نجات از دوزخ، بلکه فقط برای کسب رضای او.
در راه خدا، استقبال از خطر و آمادگی برای جانفشانی همچون دریافت خطر است. با توجّه به شأن نزول آیه، ستایش از کسی است که جان خود را در معرض خطر قرار داد، هر چند حادثه ای اتفاق نیفتاد.

سوره بقره، آیه 207

منبع:تفسير نور، ج‏1، ص 321

ایثار و فداکاری علی علیه السلام و حضرت زهرا علیهماالسلام

و یطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یتِیماً وَ أَسِیراً * إِنَّما نُطْعِمُکمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِیدُ مِنْکمْ جَزاءً وَ لا شُکوراً *إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً

آنان به نذر وفا می کنند و از روزی که شرش فراگیر است می ترسند. و غذای خود را با آن که دوستش دارند، به بینوا و یتیم و اسیر می دهند. ما برای رضای خدا به شما طعام می دهیم و از شما پاداش و تشکری نمی خواهیم. همانا ما از پروردگارمان، به خاطر روزی عبوس و سخت، می ترسیم.

توضیح و پیام ها

• به نقل از ابن عبّاس: حسن و حسین علیهما السلام بیمار شدند و پیامبر صلی الله علیه و آله به همراه گروهی به عیادت آن دو رفت. آنها[به علی علیه السلام ] گفتند: ای ابو الحسن! خوب است که برای فرزندانت نذری کنی. علی و فاطمه و فضّه (کنیز آنها) نذر کردند که اگر حسن و حسین از بیماری خود بهبود یابند، سه روز روزه بدارند.
حسن و حسین علیهما السلام از بیماری شفا یافتند، در حالی که خانواده چیزی نداشت. علی علیه السلام از شمعون خیبری یهودی، سه صاع جو قرض گرفت و فاطمه یک صاع آن را آرد کرد و از آن، پنج گرده نان به شمار اعضای خانواده پخت. آنها نان ها را در پیش روی خود نهادند تا افطار کنند، که ناگهان فقیری بر در ایستاد و گفت: سلام بر شما، ای اهل بیت نبوّت! من مسکینی از مساکین مسلمانم. مرا اطعام کنید تا خدا شما را از مائده های بهشت اطعام کند.
• کمال واقعی زمانی است که نیکی در انسان نهادینه شود.(تمام کمالات با فعل مضارع که نشانه استمرار فعل است، آمده است. )
• اطعام و انفاق زمانی ارزش بیشتر دارد که شیء انفاق شده، مورد نیاز و علاقه انسان باشد.
• اسلام، حامی مستمندان و یتیمان و اسیران است.
• گروهی طعام را دوست دارند و گروهی اطعام را.
• اطعام، زمانی ارزش بیشتری دارد که از خود و با دست خود باشد.
• کمکی ارزش دارد که خالصانه و به دور از هر منّت و انتظاری باشد.
• آنچه به عمل ارزش می دهد، انگیزه خالصانه و اخلاص در عمل است.

سوره انسان، آیه 10-8

√ منبع:تفسیر نور، ج 10، ص327- اهل بيت «عليهم السلام» در قرآن و حديث، ص 549