مهنــا

 وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکرِی فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنکاً وَنَحْشُرُهُ یوْمَ الْقِیمَةِ أَعْمَی 

و هر کس از یاد من روی گرداند، پس حتماً زندگی (سخت و) تنگی برای اوست؛ و او را روز رستاخیز نابینا گرد می آوریم.

 نکته ها و اشاره ها 

1.یاد خدا مایه ی آرامش جان، پارسایی و شهامت است و فراموشی یا دوری و روی گردانی از یاد خدا، عامل اضطراب، ترس و نگرانی.

انسانی که یاد خدا و مسئولیت های خود در برابر او را فراموش می کند، غرق در شهوات، حرص و بخل می شود و هر چه ثروت بیش تری بیندوزد، باز هم طمع بیش تری پیدا می کند و خود را بیش تر به رنج و زحمت می اندازد و زندگی را بر خود سخت تر و تلخ تر و تنگ تر می سازد.

2.یکی از ابعاد «زندگی تنگ» که در این آیه به آن اشاره شده آن است که اگر انسان از یاد خدا غافل شود، گرفتار کمبودهای معنوی و روحی می شود و هر روز دل بستگی و تکیه ی او به دنیا زیادتر و در زندان تنگ مادیات گرفتارتر می شود.

3.یکی دیگر از ابعاد زندگی تنگ که در این آیه بدان اشاره شده آن است که انسان های مؤمن که به خدا دل می بندند، راه ها به رویشان گشوده می شود، ولی کسانی که به غیر خدا دل می بندند، درها به رویشان بسته می شود و ثروت نمی تواند از گرفتاری و مشکلات و سردرگمی و نیاز روحی و مادی آنان بکاهد.

4.یکی دیگر از ابعاد زندگی تنگ که در این آیه به آن اشاره شده، تنگی زندگی در جامعه ای است که از یاد خدا روی برتافته است. جامعه ی انسانی، حتی در اوج پیشرفت های صنعتی، چنانچه از معنویت جدا شود، روی سعادت را نمی بیند و هر روز بر اضطراب ها و مشکلات روحی مردم آن جامعه افزوده می شود و در تنگناهای عجیبی قرار می گیرند.

همان طور که امروز در برخی جوامع صنعتی می بینیم که جنایت، مواد مخدر، آلودگی های جنسی، از خود بیگانگی و احساس تنهایی غوغایی بر پا کرده و نور محبت و عاطفه را خاموش ساخته است.

 آموزه ها و پیام ها 

1.فرآیند روی برتافتن از یاد خدا، سختی در دنیاست که به صورت کوری در آخرت تجسّم می یابد.

2.هر کس زندگی راحت و چشمی بصیر می خواهد، به یاد خدا باشد.

☀️سوره طه، آیه 124☀️

?منبع: تفسیر قرآن مهر جلد سیزدهم، صفحه 121

الهی من همانم بی پناهم

بجز الطافتان راهی ندارم

الهی گاه گاهی یک نگاهی

به این عبده ذلیلت، کن عطائی

الهی من حقیرم،ناتوانم

تویی سرور به این عالم، خدایی

الهی تو رئوفی ، مهربانی

کریمی و رحیمی ، باصفائی

الهی ماندگاری ، نازنینی

تو پوشاننده هر عیب مائی

الهی آمدم دستم بگیری

 نیازم را ببین یا رب الهی 

گفتگوی خداوند با بنده گناهکار در قیامت

حضرت خدیجه سلام الله علیها از پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم از قيامت سوال نمود.

در مورد وقتى كه اعمال بنده بر خداوند عرضه مى شود.

پس آن حضرت شروع به گريه كرد.

حضرت خديجه عرض كرد: يا رسول الله چرا گريه مى كنى؟

 فرمود: از وسعت رحمت خدا در آن روز بر بندگانش…

اى خديجه چون روز قيامت بنده را نزد خدا حاضر مى كنند، خطاب مى شود، اين بنده من! اطلاع دارى كه فلان روز و فلان شب چه كردى؟

 عرض مى كند: خداوندا مى دانم، پس يك يك گناه او را به او اظهار مى كنند و او اقرار مى كند، تا به گناهى مى رسد كه در كمال قباحت باشد.

پس بنده سر خجالت به زير اندازد و عرق به صورت او جارى شود. خداوند مى فرمايد:
اى بنده من چرا جواب نمى گوئى؟

بنده عرض مى كند: الهى شرمسارم، نمى توانم جواب بدهم.

خطاب مى رسد: اى بنده تو با اينكه لئيمى از من شرم مى كنى و من با كريمى خود چگونه شرم نكنم از تو

اى بنده، تو را حياء ندامت و پشيمانى است و مرا حياء كرم .گناه در ميان دو حياء بقائى ندارد.

✨ پس خداوند به كرم خود بنده را مى آمرزد و داخل بهشت مى كند✨

?خزائن الاخبار و مجالس المتقين

 یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ 

ای کسانی که ایمان آورده اید! از خداوند پروا کنید و هر کس به آن چه برای فردای(قیامت) خود فرستاده است، بنگرد. باز هم از خدا پروا کنید که خداوند به آنچه انجام می دهید، به خوبی آگاه است.

نکته ها

?فرمان تقوا در این آیه تکرار و تأکید شده است که علاوه بر تأکید، می تواند معانی متعدّدی داشته باشد، از جمله:

۱- تقوای اول مربوط به اصل کار و تقوای دوم مربوط به کیفیت آن باشد. 

۲- تقوای اول مربوط به انجام کار خیر و تقوای دوم مربوط به ترک محرمات باشد.

۳- و شاید تقوای اول مربوط به توبه از گذشته و تقوای دوم مربوط به ذخیره آینده باشد.

در روایات می خوانیم: با نیمی از یک دانه خرما، یا اگر ندارید با سخنان خوب، دل هایی را شاد کنید تا در قیامت که خداوند می پرسد: من به تو چشم و گوش و…دادم چه ذخیره ای فرستادی، شرمنده نباشید. زیرا در آن روز بعضی به هر سو می نگرند، ولی ذخیره ای که وسیله نجاتشان باشد از پیش نفرستاده اند.

پیامها 

۱- به امید کار خیر وارثان نباشیم، هرکس به فکر قیامت خود باشد.

۲- در آنچه به عنوان عمل صالح ذخیره می کنیم، دقّت کنیم.

۳- محاسبه نفس لازم است.

۴- آینده نگری و عاقبت اندیشی، لازمۀ ایمان است.

۵- تقوا، زمینه محاسبه نفس و محاسبه نفس، سبب رشد و تقویت تقوا است.

? منابع 

تفسیر نور، ج ۹ ص ۵۵۹
تفسير نمونه ج‏ ۲۳ ص ۵۳۴

فَمَنْ حَاجَّک فِیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَک مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکاذِبِینَ

پس هر که با تو، بعد از علم و دانشی که به تو رسیده است، درباره او (عیسی) به ستیز و محاجّه برخیزد (و از قبول حقّ شانه خالی کند) بگو: بیائید پسرانمان وپسرانتان وزنانمان وزنانتان وخودمان را (کسی که به منزله خودمان است) وخودتان را بخوانیم، سپس (به درگاه خدا) مباهله و زاری کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.

پیام ها

1- اگر انسان ایمان به هدف داشته باشد، حاضر است خود و نزدیک ترین بستگانش را در معرض خطر قرار دهد.
2- آخرین برگ برنده و سلاح برنده مؤمن، دعاست.
3- فرزند دختری، همچون فرزند پسری، فرزند خود انسان است. «أَبْناءَنا» بنابراین امام حسن وامام حسین علیهما السلام فرزندان پیامبرند.
4- زن و مرد در صحنه های مختلف دینی، در کنار همدیگر مطرحند.
5- در دعا، کیفیت و حالات اهل دعا مهم است، نه تعداد آنها. گروه مباهله کننده پنج نفر بیشتر نبودند.
6- علی بن ابی طالب علیهما السلام، جان رسول اللَّه صلی الله علیه و آله است.
7- در مجالس دعا، کودکان را نیز با خود ببریم.
8- اهل بیت پیامبر علیهم السلام مستجاب الدعوة هستند.

سوره آل عمران، آیه 61

√منبع:تفسیر نور؛ ج 1؛ ص527

شکوه انفاق علی علیه السلام در حال نماز

إِنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکعُونَ

ولی و سرپرست شما، تنها خداوند و پیامبرش و مؤمنانی هستند که نماز را برپا می دارند و در حال رکوع، زکات می دهند.

توضیح و پیام ها

در شأن نزول آیه آمده است: سائلی وارد مسجد شد و از مردم درخواست کمک کرد. کسی چیزی به او نداد. حضرت علی علیه السلام در حالی که به نماز مشغول بود، در حال رکوع، انگشتر خود را به سائل بخشید. در تکریم این بخشش، این آیه نازل شد.
شیعه و سنّی در این شأن نزول، توافق دارند. عمّار یاسر می گوید: پس از انفاق انگشتر در نماز و نزول آیه بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:«مَن کنتُ مولاه فعلی مولاه». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در غدیرخم، برای بیان مقام حضرت علی علیه السلام این آیه را تلاوت فرمود. و خود علی علیه السلام نیز برای حقّانیت خویش، بارها این آیه را می خواند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: منظور از الَّذِینَ آمَنُوا…،علی علیه السلام و اولاد او علیهم السلام تا روز قیامت هستند.
امام باقر علیه السلام فرمود: «خداوند پیامبرش را دستور داد که ولایت علی علیه السلام را مطرح کند و این آیه را نازل کرد».
اسلام، هم دین ولایت است و هم دین برائت. هم جاذبه دارد و هم دافعه.
????کسی که نسبت به فقرا بی تفاوت باشد، نباید رهبر و ولی شما باشد.
????کارهای جزئی(مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمی کند.
????در فرهنگ قرآن، به صدقه مستحبّی هم «زکات» گفته می شود.

سوره ماءده، آیه 55

منبع:تفسیر نور، ج 2، ص 318

وَ یقُولُ الَّذِینَ کفَرُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَیهِ آیةٌ مِنْ رَبِّهِ إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکلِّ قَوْمٍ هادٍ

وکسانی که کفر ورزیدند می گویند: چرا از طرف پروردگارش نشانه ای(آشکار و به دلخواه ما) بر او نازل نشده است؟(ای پیامبر!) تو فقط بیم دهنده ای و برای هر قومی راهنمایی است.

توضیح و تفسیر

• از ابن عباس نقل شده که پیامبراکرم صلی الله علیه و آله دست مبارکشان را بر روی سینه گذاشتند و فرمودند: «انا المنذر» و آنگاه به علی بن ابیطالب علیهما السلام اشاره کردند و فرمودند: «انت الهادی، بک یهتدی المهتدون بعدی»
• تربیت، هم به تهدید نیاز دارد و هم به ارشاد.
• برای جامعه جاهل غافل، هشدار بیش از بشارت ضرورت دارد.
• کار اصلی پیامبران، ارشاد و انذار است؛ «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ» نه برآوردن خواسته های بی ربط مردم و عرضه معجزه در هر لحظه و برای هرکس.
• با آنکه دیگر پیامبری مبعوث نمی شود، امّا خداوند حجت خود را بر همه ی مردم تمام می کند و هرگز زمین از حجت خالی نمی ماند.
• انبیا تنها به مشرق زمین اختصاص نداشته اند.
• در عصر حاضر نیز ما باید امام یا هادی زنده داشته باشیم.

سوره رعد،آیه 7

إنَّما وَلِیکمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکعُونَ

سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانى [مانند على بن ابى‏طالب‏اند] كه همواره نماز را برپا مى‏دارند و در حالى كه در ركوعند [به تهيدستان] زكات مى‏دهند.

شان نزول آیه

• در شأن نزول آیه آمده است: سائلی وارد مسجد شد و از مردم درخواست کمک کرد. کسی چیزی به او نداد. حضرت علی علیه السلام در حالی که به نماز مشغول بود، در حال رکوع، انگشتر خود را به سائل بخشید. در تکریم این بخشش، این آیه نازل شد.

• عمّار یاسر می گوید: پس از انفاق انگشتر در نماز و نزول آیه بود که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:«مَن کنتُ مولاه فعلی مولاه».

توضیح و پیام ها

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در غدیرخم، برای بیان مقام حضرت علی علیه السلام این آیه را تلاوت فرمود. و خود علی علیه السلام نیز برای حقّانیت خویش، بارها این آیه را می خواند

• امام صادق علیه السلام فرمودند: منظور از الَّذِینَ آمَنُوا…، علی علیه السلام و اولاد او تا روز قیامت هستند.

• امام باقر علیه السلام فرمود: «خداوند پیامبرش را دستور داد که ولایت علی علیه السلام را مطرح کند و این آیه را نازل کرد

• ولایت فقیه در راستای ولایت امام معصوم است

• اسلام، هم دین ولایت است و هم دین برائت. هم جاذبه دارد و هم دافعه

• روح ولایت پیامبر و علی علیهما السلام، شعاع ولایت الهی است. «وَلِیکمُ»

• کسانی که اهل نماز و زکات نیستند، حقّ ولایت بر مردم را ندارند. • • هرگونه ولایت، حکومت و سرپرستیی که از طریق خدا و رسول و امام نباشد، باطل است.

• توجّه به خلق برای خدا در حال نماز، با اقامه نماز منافات ندارد. •کسی که نسبت به فقرا بی تفاوت باشد، نباید رهبر و ولی شما باشد.

• کارهای جزئی(مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمی کند.

√ منابع: تفسیر نور، ج 2، ص318-پرسش ها و پاسخ ها، ص، 276

** سوره مائده، آیه 55 **