مهنــا

حسینی لیلابی:

شهید به چند معنا در فقه اسلامی وارد شده است:

✔️شهید معرکه

شهید، که در فقه موضوع احکامی خاص همچون بی نیازی از غسل و کفن قرار گرفته عبارت است از کسی که در جهاد با کافران یا باغیان در میدان جنگ کشته شود، به شرط آنکه جنگ با اذن پیامبر صلّی اللَّه علیه وآله یا امام علیه السّلام و یا نایب خاص ایشان باشد.

✔️شهید در ثواب و مقام اخروی

شهید، علاوه بر اطلاق یاد شده، اطلاق دیگری نیز دارد که برخی از آن به «اطلاق تنزیلی» و یا شهید به حسب اجر و ثواب و مقام اخروی تعبیر کرده‌اند. شهید در این اطلاق که ریشه در احادیث دارد بر فردی که در راه حفظ جان، مال یا ناموس خود در برابر دشمن مهاجم کشته می‌شود، اطلاق می‌گردد؛ چنان که بر فردی هم که با مرگ سخت فوت می‌کند، همچون زنی که بر اثر زایمان می‌میرد یا کسی که غرق می‌شود و یا زیر آوار می‌ماند، شهید اطلاق شده است.

احادیث کمتر شنیده شده در باره شهادت

✔️پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

« مَن عَشِقَ فَكَتَمَ و عَفَّ فَماتَ فهُو شَهيدٌ» .

هركه عاشق شود و عشق خود را بپوشاند و پاكدامنى ورزد و [از اندوه آن] بميرد ، شهيد است

كنز العمّال /۱۱۲۰۳.

✔️پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : 

مَن قُتِلَ دُونَ أهلِهِ ظُلما فهُو شَهيدٌ ، و مَن قُتِلَ دُونَ مالِهِ ظُلما فهُو شَهيدٌ ، و مَن قُتِلَ دُونَ جارِهِ ظُلما فهُو شَهيدٌ ، و مَن قُتِلَ في ذاتِ اللّه ِ عَزَّ و جلَّ فهُو شَهيدٌ .

هركه در راه دفاع از خانواده خود به ستم كشته شود، شهيد است و هركه در راه دفاع از مال خود مظلومانه كشته شود، شهيد است، و هركه در راه دفاع از همسايه خود به ستم كشته شود، شهيد است، و هركه به خاطر خداوند عزّ و جلّ كشته شود، شهيد است.

كنز العمّال /۱۱۲۳۷

✔️امام على عليه السلام :

«في حديثِ عِيادَتِهِ مَع أصحابِهِ لِعبدِ اللّه ِ بنِ رَواحَةَ ـ : مَنِ الشهيدُ مِن اُمَّتي ؟ فقالوا : أ ليسَ هُو الذي يُقتَلُ في سَبيلِ اللّه ِ مُقبِلاً غَيرَ مُدبِرٍ ؟! فقالَ رسولُ اللّه ِ(ص): إنَّ شُهَداءَ اُمَّتي إذا لَقليلٌ ! الشهيدُ : الذي ذَكَرتُم ، و الطَّعِينُ ، و المَبطونُ ، و صاحِبُ الهَدْمِ و الغَرِقُ ، و المَرأةُ تَموتُ جَمْعا ، قالوا : و كيفَ تَموتُ جَمعا يا رسولَ اللّه ِ ؟ قالَ : يَعتَرِضُ وَلَدُها في بَطنِها» .

 پيامبر (ص) هنگام عيادت به همراه اصحابش از عبد اللّه بن رواحه ـ فرمود : شهيد امّت من كيست؟ اصحاب عرض كردند : همان كسى نيست كه در راه خدا مى جنگد و به دشمن پشت نمى كند تا كشته شود؟ رسول خدا (ص)فرمود : در اين صورت شهداى امّت من اندكند ! شهيد كسى است كه شما گفتيد و نيز كسى كه بر اثر طاعون در گذرد و كسى كه بر اثر قولنج بميرد و كسى كه زير آوار رَوَد يا غرق شود و زنى كه جمعا بميرد . عرض كردند : اى رسول خدا ! يعنى چه جمعا بميرد؟ فرمود بچه اش در شكم او گير كند [و بميرد] .

بحار الأنوار،ج۸۱،ص۲۴۵.

هَر وَقت بَعد از اون گُناه…

خُدا انقدر زِنده نِگَهِت داشت

 ڪه وضو بِگیری

وایستی جلوشو نَماز بِخونی…

یَعنی پَذیرفتَتِت

خُدا از تو نا اُمید نیست…

امام صادق علیه السلام:

دختران حسنه‌اند و پسران نعمت، به حسنه ها ثواب می دهند و از نعمت ها می پرسند.

تحف العقول،ص۳۸۲.

چرا رفت کربلا یه حلالیت از من نطلبید؟ 

چرا خودش شخصا منو دعوت نکرد به مادرهمسرم گفته؟ 

چرا فلانی یه زنگ نزد بمن تسلیت بگه؟ 

چرا یه تعارف نزدن بچه ی منم باهاشون بره تولد؟ 

چرا مادرشوهرم مثل مادرشوهر دوستم با عروسش صمیمی نیست؟ 

 امام حسن عسکری علیه السلام:

بهترینِ افراد، کسى است که نسبت به دیگران پُر توقّع و سختگیر نباشد.

«غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۴۹۹۷»

پرتوقع و سختگیر نباشیم♡

امام صادق عليه السلام:

همه خوبی‌ها در خانه‌ای قرار داده شده و کلید آن، در دل برکَندن از دنیا قرار داده شده است. 

 میزان الحکمه، جلد ۳، صفحه ۵۵۰

مامون رقی گفت خدمت حضرت صادق عليه السّلام بودم كه سهل بن حسن خراسانى وارد شده سلام كرده نشست.

عرض كرد يا ابن رسول اللّٰه چقدر شما رئوف و مهربان هستيد شما امام هستيد چرا از حق خود دفاع نمى كنيد با اينكه بيش از صد هزار شيعۀ شمشير زن داريد.

حضرت فرمود بنشين ای خراسانى خدا جانب تو را رعايت كند.

سپس به كنيزى به نام حنيفه فرمود تنور را روشن کن. تنور افروخته شد چنانچه يك پارچه آتش گرديد و قسمت بالاى آن از شدت حرارت سفيد شد.

بعد رو به مرد خراسانى نموده و فرمود برو داخل تنور بنشین.

مرد خراسانى التماس کرد که يا ابن رسول اللّٰه مرا به آتش مسوزان و از جرم من درگذر خدا از تو بگذرد. فرمود از تو گذشتم.

در همين موقع هارون مكى وارد شد در حالی که كفش خود را با انگشت گرفته بود عرض كرد السلام عليك يا ابن رسول اللّٰه.

امام فرمود کفش را از دست بيانداز و داخل تنور بنشين. او هم کفش را انداخت و داخل تنور نشست.

امام شروع به صحبت با خراسانی كرد و از جريان هاى خراسان مثل اينكه در خراسان بوده خبر داد ، بعد فرمود ای خراسانى برو ببين در تنور چه خبر است

بجانب تنور رفتم ديدم چهار زانو در تنور نشسته. از تنور خارج شد و به ما سلام كرد.

امام عليه السّلام فرمود از اينها در خراسان چند نفر پيدا مى‌شود؟

عرض كرد بخدا قسم يک نفر هم نيست نه به خدا يک نفر هم پيدا نمى‌شود.

فرمود ما در زمانى كه پنج نفر ياور نداشته باشيم قيام نخواهيم كرد ما خودمان به وقت آگاه تریم.

 المناقب ج ۴، ص ۲۳۷

فضيلت ميهمان بر ميزبان

محمّد بن قيس حكايت كند:روزى در محضر مبارك امام جعفر صادق عليه السلام نام گروهى از مسلمانان به ميان آمد و من گفتم : سوگند به خدا، من شب ها شام نمى خورم ، مگر آن كه دو يا سه نفر از اين افراد با من باشند؛ و من آن ها را دعوت مى كنم و مى آيند در منزل ما غذا مى خورند.

امام صادق عليه السلام به من خطاب كرد و فرمود: فضيلت آن ها بر تو بيشتر از فضيلتى است ، كه تو بر آن ها دارى 

اظهار داشتم : فدايت شوم ، چنين چيزى چطور ممكن است ؟!

در حالى كه من و خانواده ام خدمتگذار و ميزبان آن ها هستيم ؛ و من از مال خودم به آن ها غذا مى دهم ؛ و پذيرائى و انفاق مى نمايم !!

حضرت صادق عليه السلام فرمود: چون هنگامى كه آن ها بر تو وارد مى شوند، از جانب خداوند همراه با رزق و روزى فراوان ميهمان تو مى گردند و زمانى كه خواستند بيرون بروند، براى تو رحمت و آمرزش به جا خواهند گذاشت .

محجّة البيضاء: ج 3، ص 33

قبر و عالم برزخ 

در قرآن کریم کلمه برزخ سه مرتبه  ذکر شده است  که فقط یکی از آن سه به معنای عالم پس از مرگ می باشد؛

«و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون» مؤمنون/۱۰۰

و در پیشاپیش آنان برزخی است تا روزی که بر انگیخته می شوند.

درباره کیفیت عالم برزخ

شاید بتوان از همین کلمه برزخ کیفیت عالم پس از مرگ را حدس زد عالمی بین دنیا و آخرت ، البته نه صرفا بینونت زمانی بلکه یعنی برتر از حیات دنیوی و پایین تر از قیامت .

علامه حسن زاده آملی:

روح انسانی بدون برزخ نمی‌تواند وارد عالم محشر و بهشت یا جهنم ابدی شود؛ زیرا انتقال از محیطی به محیط دیگر که از هر نظر با محیط اول متفاوت است، در صورتی قابل تحمل خواهد بود که مرحله میانه‌ای وجود داشته باشد؛ مرحله‌ای که بعضی از ویژگیهای مرحله اول و پاره‌ای از ویژگیهای مرحله دوم در آن جمع باشد.

 اتحاد عاقل به معقول،ص۲۶۳ 

در احادیث گاهی با کلمه قبر به عالم پس از مرگ اشاره شده است؛

مثل این حدیث از امام سجاد علیه السلام ؛ قبر باغی است از باغهای بهشت و یا گوشه ای است از گوشه های دوزخ.

الْقَبْرُ رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النَّار

امام صادق علیه السلام؛

اَلبَرْزَخُ الْقَبْرُ ، وَ هُوَ الثَّوابُ وَالْعِقابُ بَیْنَ الدُّنْیا وَالاْخِرَهُ

برزخ قبر است و قبر پاداش و مجازات بین دنیا و آخرت است.

نورالثقلین،ج۳،ص۵۵۳

و فرمود: به خدا سوگند من بر شما از برزخ می ترسم، سوال شد برزخ چیست؟ فرمودند:

«اَلْقَبْرُ مُنْذُ حِینِ مَوْتِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَام»

مقصود از برزخ قبر انسان است از لحظه مرگ تا روز رستاخیز.

بحارالانوار، ج ۶، ص۱۱۶

امیرالمومنین علی‌علیه‌السلام:

ما زالَتْ نِعْمَةٌ وَ لا نَضارَةُ عَيْشٍ اِلاّ بِذُنوبٍ اِجْتَرَحوا اِنَّ اللّه‌َ لَيْسَبِظَلاّمٍ لِلْعَبيدِ ، وَ لَوْ اَ نَّهُمُ اسْتَقْبَلوا ذالِكَ بِالدُّعاءِ وَ الاِْنابَةِ لَمْ تَزُل وَ لَوْ اَنَّهُمْ اِذا نَزَلَتْ بِهِمُالنِّقَمُ وَ زالَت عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعوا اِلَى اللّه‌ِ عَزَّوجَلَّ بِصِدْقٍ مِن نيّاتِهِمْ وَ لَمْ يَهِنوا وَ لَمْيُسْرِفوا ، لاََصْلَحَ اللّه‌ُ لَهُمْ كُلَّ فاسِدٍ وَ لَرَدَّ عَلَيْهِمْ كُلَّ صالِحٍ؛

 هيچ نعمت و شادابى زندگى‌اى نابود نشد، مگر به سبب گناهانى كه صاحبانش مرتكب شدند . خداوند هرگز به بندگان ستم نمى‌كند . اگر با دعا و ناله به استقبال بلا مى‌رفتند ، آن نعمت‌ها و خوشى‌ها نابود نمى‌شدند ، اگر زمانى كه عذاب برايشان فرودآمد و نعمت‌هايشان را گرفت، با نيّت پاك به خداوند عزّوجلّ پناه مى‌بردند و سستى و زياده‌روى (و ستم بر خويشتن) نمى‌كردند ، بى‌گمان خداوند ، نابسامانى آنان را به سامان مى‌آورد و خوبى‌ها را به ايشان بازمى‌گرداند….
خصال ، ص ۶۲۴، ح۱۰

پيامبراکرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:

” کسی که بار خود بدوش مردم افکند، ملعون( محروم شده از رحمت خدا) است.”