پدیده‌ای به نام انفجار ابلهان

«اگر شما برای هدایت و اداره یک مجموعه، یک دلقک را دعوت به کار کنید، قطعا در ادامه با سازمانی پر از دلقک مواجه خواهید.»

استیو جابز

گای کاوازاکی نظریه‌پرداز ژاپنی شرکت اپل از پدیده‌ای صحبت می‌کند که استیو جابز آن را به نام “انفجار ابله‌ها” در یک نظام سازمانی یا اجتماعی نامگذاری کرده.

او می‌گوید وقتی مدیری با استاندارد و مهارت سطح بالا یا A انتخاب می‌شود، این مدیر به جهت برخورداری از عقلانیت، نخبگی و هوش زیاد، اطراف خود را عمدتاً از نیروهای متخصص با سطح استاندارد A و به ندرت از نیروهای سطح B (برخوردار از نخبگی و هوشمندی پایین‌تر) پر می‌کند.

برعکس، اگر شما شروع به پایین آوردن استانداردهای خود کنید و به رهبران و مدیران سطح B اجازه ورود به سازمان‌تان را بدهید، آنها عمدتا Cها را جذب خواهند کرد، زیرا می‌خواهند بر آنها مستولی باشند و نسبت به آن‌ها احساس برتری داشته باشند و این فرآیند ادامه پیدا می‌کند تا سرانجام به حاکمیت فراگیر Yها (دلقک‌ها، ابله‌ترین‌ها و شارلاتان‌های بزرگ) بر سازمان یا جامعه  ختم می‌شود.

بر این اساس وقتی مقام مهمی را به یک کوتوله دلقک و ابله می‌سپارید، پس باید انتظار داشته باشید در ادامه موجی از ابله‌ها بر سرنوشت سازمان سوار شوند.

به این پدیده انفجار دلقک‌ها یا انفجار ابلهان می‌گویند. زیرا وقتی پدیده انفجار دلقک‌ها و ابله‌ها در یک مجموعه ظهور پیدا می‌کند، دلقک‌های سطح پایین‌تر همواره تلاش می‌کنند دقیقاً چیزی را بگویند که مورد خوشایند دلقک‌های بالا دستشان باشد.

●کرم‌اله دانش‌فرد

پی‌نوشت: یکی از ویژگی‌های سازمان‌های موفق این است که همیشه به دنبال بهترین‌ها می‌گردند و درب‌های سازمان‌شان به روی آن‌ها باز است.

مراقب سازمان‌مان باشیم …

●حمید کثیری