مهنــا

یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرِینَ عَذابٌ أَلِیمٌ 

ای کسانی که ایمان آورده اید! (به پیامبر) نگویید: «راعِنا» مراعاتمان کن، بلکه بگویید: «انظرنا» ما را در نظر بگیر، و (این توصیه را) بشنوید و برای کافران عذاب دردناکی است.

پیام ها 

1- توجّه به انعکاس حرف ها داشته باشید. «لا تَقُولُوا راعِنا… » ممکن است افرادی با حسن نیت سخن بگویند، ولی باید بازتاب آنرا نیز در نظر داشته باشند.

2- دشمن، تمام حرکات وحتّی کلمات ما را زیر نظر دارد واز هر فرصتی که بتواند می خواهد بهره برده وضربه بزند. «لا تَقُولُوا راعِنا. . . »

3- اسلام، به انتخاب واژه های مناسب، بیان سنجیده ونحوۀطرح و ارائه مطلب توجّه دارد. «وَ قُولُوا انْظُرْنا»

4- باید در سخن گفتن با بزرگان ومعلّم، ادب در گفتار رعایت شود. «لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا. . . »

5- اگر دیگران را سفارش به مراعات ادب می کنیم، باید ابتدا خودمان در سخن با مردم، رعایت ادب را بکنیم. «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا» خطاب محترمانه است.

سوره بقره، آیه 104

منابع: تفسیر نور؛ ج 1؛ ص173؛

ترجمه تفسیر المیزان؛ ج 1؛ ص373

در کتاب خواص القرآن از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت شده که فرمود:

>> هر کس سوره غاشیه را بخواند خداوند حسابش را آسان گرداند.

>>امام صادق علیه السلام نیز فرموده اند: هر کس در نمازهای واجب یا مستحب خود سوره غاشیه را تلاوت نماید و به این کار مداومت نماید خداوند به رحمت خود در دنیا و اخرت او را می پوشاند و در روز قیامت از عذا ب دردناک آتش ایمن می دارد.

>>و اگر آن را بر طفلی که آرام ندارد - گریه می کند و فریاد می زند یا بی قرار است - بخواند، ساکت و سر به راه خواهد شد.و در جای دیگر فرمودند: اگر بر حیوانی خوانده شود آرام می شود.

>> و چنانچه بر هرچیز قابل خوردن بخواند و بخورد خداوند صحت و سلامتی را در آن چیز روزی او گرداند و آن غذا موجب آرامش او خواهد شد.

#خواص_سوره_غاشیه #قرائت_قرآن #حساب_آسان

             تعلقات انسان را از ولی خدا دور می سازد.

امام صادق عليه السلام فرمودند :

حقيقت بندگى سه چيز است:

 اين كه بنده در آنچه خداوند به او عطا فرموده است براى خود مالكيتى در نظر نگيرد ؛ زيرا بندگان مالك چيزى نيستند، مال را متعلّق به خدا مى دانند و آن را هر جا كه خداوند عزّ و جلّ فرمان داده است به مصرف مى رسانند .

[دوم ]بنده براى خود تدبير و چاره انديشى نكند ،

[سوم] تمام اشتغالش به چيزهايى باشد كه خداوند عزّ و جلّ او را به انجام آنها فرمان داده يا از آنها باز داشته است.

(میزان الحکمه حدیث 11761)

1 -  آگاهانه سخن بگوئیم：
«لا تقف ما لیس لك به علم» اگر از آنچه به آن آگاهى ندارى پیروى نكن . اسراء، 36

2 - نرم و ملایم سخن بگوئیم：
«فقولا له قولاً لیّناً لعله یتذكر او یخشى» طه، 44
اما به نرمى با او سخن بگویید شاید متذكّر شود یا از خدا بترسد .

3 -  گفتار خود را با عمل همراه كنیم：
«لم تقولون ما لا تفعلون» چرا سخنى مى‏گویید كه عمل نمى‏كنید . صفّ 3

4 - منصفانه سخن بگوئیم：
«و اذا قلتم فاعدلوا» و هنگامى كه سخنى مى‏گویید عدالت را رعایت نمایید . انعام، 152

5 - بر طبق حق سخن بگوئیم：
«قولوا قولاً سدیداً» همیشه به حق و صواب سخن بگویید .

احزاب، 70

6 -  با نرمى سخن بگوئیم:
«فقل لهم قولاً میسوراً» با گفتار نرم و آمیخته با لطف با آنها سخن بگویید . اسراء، 28

7 -  بلیغ سخن بگوئیم :
«و قل لهم فى انفسهم قولاً بلیغاً» نساء، 63
و با بیانى رسا نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد نما .

8 -  فصیح سخن بگوئیم :
«و اخى هرون هو افصح منّى لساناً فارسله معى» قصص، 34
برادرم هارون زبانش از من فصیح‏تر است او را همراه من بفرست تا یاور من باشد .

9 -  به طرز نیكو سخن بگوئیم :
«قولو للناس حسناً» و به مردم نیك بگویید . بقره، 83

10 -  بطرز نیكوتر سخن بگوئیم :
«قل لعبادى یقولوا التى هى احسن» به بندگانم بگو سخنى بگویند كه بهترین باشد . اسراء، 53

11 -  بطرز شایسته سخن بگوئیم :
«و قولوا لهم قولاً معروفاً» و با آنها به طور شایسته سخن بگویید . نساء، 8

12 - كریمانه سخن بگوئیم :
«و قل لهما قولاً كریماً» گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو . اسراء، 23

13 -  پاكیزه سخن بگوئیم :
«و هدوا الى الطیّب من القول» حج، 24
و به سوى سخنان پاكیزه هدایت میشوند .

14- سعى كنیم در سخنان خود مردم را به سوى خداوند دعوت كنیم :
«و من احسن قولاً ممن دعا الى اللَّه و عمل صالحاً» فصّلت، 33

چه كسى خوش گفتارتر است از آن كسى كه دعوت به سوى خدا مى‏كند .

رسول الله صلى الله عليه و آله:

هر كس فرزندش را ببوسد خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مى نويسد.

و هر كسى كه او را شاد كند خداوند روز قيامت او را شاد خواهد كرد.

و هر كس قرآن به او بياموزد، پدر و مادرش دعوت مى شوند

و دو لباس بر آنان پوشيده مى شود كه از نور آنها چهره هاى بهشتيان نورانى مى گردد.

کلینی، كافى، ج 6، ص4

 یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ 

ای کسانی که ایمان آورده اید!(در برابر حوادث سخت زندگی) از صبر و نماز کمک بگیرید، همانا خداوند با صابران است.

توضیح 

* صبر از بزرگ ترین ملکات و احوالی است که قرآن آن را ستوده و مکرر امر بدان نموده است
* در این آیه نیز به مسلمانان دستور داده می شود تا در برابر حوادث سخت زندگی، از صبر و نماز یاری بجویند.
* کسی که نماز را با حضور قلب و با توجّه می خواند، به معراج می رود. هرچه پرواز معنوی او بیشتر باشد و بالاتر رود، دنیا و مشکلات آن و حتّی خوشی های آن کوچک تر می شود.

 پیام ها 

1-ایمان اگر همراه با عمل و توکل وصبر و عبادت باشد، کاربرد بیشتری خواهد داشت.

2-نماز اهرم است، بار نیست.

3-صبر ونماز، وسیله جلب حمایت های الهی هستند.

4-اگر چه خداوند با هر کس و در هر جایی حضور دارد؛ و لکن همراهی خدا با صابران، معنای خاصّی دارد و آن لطف، محبّت و یاری رسانی خداوند به صابران است.

سوره بقره، آیه 153

منابع: تفسیر المیزان، ج 1، ص518-

تفسیر نور، ج 1، ص235-

تفسير روح ‏المعانى، تفسير صافى.

گیسوی خیمه را چه کسی شانه می زند؟

از شگفتي هاي حادثه عاشورا که اين حماسه را برجسته تر از پيش مي کند، حضور خانوادگي برخي ياران امام حسين(ع) در صحنه کربلاست.

نگاهي به ايمان و صميميت مواج اين خانواده ها و به ویژه حضور همسران و مادران عفيف آنان بسیار درس آموز است.

خانواده امام اولين و برجسته ترين خانواده کربلا خانواده امام حسين(علیه السلام) است.

آن حضرت نه با خانواده که با خاندان خود به کربلا آمد. امام، خواهران، برادران، خواهرزادگان و برادرزادگانشان را نيز به همراه آورد.

رباب، يکي از همسران با وفاي ایشان بود که طفل شيرخوار خود علي اصغر را در اين راه فدا کرد. فرزندان امام حسين(ع) دوشادوش پدر در صحنه نبرد بودند و از پسران حضرت فقط امام سجاد(ع) که به مصلحت الهی بیمار بودند، زنده ماندند.

خانواده امام حسن(علیه السلام)

اگرچه زهر کينه، امام مجتبی(ع) را با خود برده بود، اما همسرش رمله، خود و دو فرزندش قاسم بن حسن و ابوبکر بن حسن را به کربلا آورد.

این دو در کربلا به شهادت رسيدند. نام این دو شهید بزرگوار در زیارت ناحیه مقدسه هم آمده است.

خانواده زينب کبری(سلام الله علیها)

شيرزن دشت نینوا همراه دو جوان رشیدش «عون و محمد» در کربلا حضور داشت. این دو، پيش چشم مادر به شهادت رسيدند ولی بانوی صبر و ادب خم به ابرو نياورد. ام کلثوم، دختر آن حضرت نيز به همراه شوهرش به کربلا آمده بود، او نيز همسر خود را به آستان حسين(ع) تقديم کرد.

خانواده ام البنین

ام البنین زنی بود با شرافت، از خانواده ای ریشه دار و دلاور که نسبت به فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) بسیار مهربان بود. ثمره ازدواج حضرت علی(ع) با او چهار پسر بود، به نام های: عباس، جعفر، عبدالله و عثمان که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سیدالشهدا به شهادت رسیدند. ام البنین، پس از شهادت فرزندانش، همه روزه به بقیع می رفت و بچه های عباس را نیز به همراه می برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه می خواند. زنان مدینه نیز به ندبه و نوحه سوزناک او جمع می شدند و می گریستند.

خانواده مسلم بن عقيل(علیه السلام)

مسلم بن عقیل پسرعموي امام حسين(ع) و مورد وثوق ایشان بود. او در نیمه شعبان از مکه به کوفه رفت تا براي امام از کوفیان بيعت بگیرد، اما کوفيان بي وفا که 18 هزار نفرشان با او بيعت کرده بودند، عهد و پيمان خود را فراموش کردند و ایشان را به شهادت رساندند. دو فرزند نوجوان او محمد و ابراهيم، در حادثه کربلا اسير شدند. يک سال در زندان بودند و سپس با کمک پيرمرد زندانبان فرار کردند، اما آن ها نيز سرانجام به دست حارث، در کنار فرات به شهادت رسيدند. عاتکه، دختر مسلم نيز که از بانوان عاشورايي بود، در اثر حمله دشمن به خيام، زير دست وپاي اسبان افتاد و به شهادت رسيد.

خانواده عبدالله بن عميرکلبي

چون عبدالله تصميم گرفت از کوفه به ياري امام حسين(ع) بيرون آيد، همسرش ام وهب نيز اصرار کرد تا او را با خود ببرد. آن ها شبانه به ياران امام پيوستند. روز عاشورا وقتي عبدالله به ميدان رفت، ام وهب نيز چوبي به دست گرفت و به ميدان شتافت ولي امام حسين(ع) مانع او شد و فرمود «بر زنان جهاد نيست.» پس از شهادت عبدالله، ام وهب خود را به بالین او رساند و خاک از صورت او می زدود که شمر، غلامي را سراغ او فرستاد. آن غلام، با گرزي بر سر او کوبيد و او را نيز کنار همسرش به شهادت رساند. خانواده زهيربن قين اگر دلت لحظه اي به ياد حسين(ع) تپيده باشد کافي است تا خود و خانواده ات به رستگاری امیدوار باشي و آن هنگام است که حتي اگر پاي جسمت از امام و خاندانش بگريزد، پاي روحت نگذاشته و به سوي او خواهي شتافت. و قصه زهير اين چنين بود. او که در راه بازگشت از سفر حج به ناچار با اباعبدالله(ع) هم مسير شده بود، سعي داشت هر طور شده از ايشان بگريزد و تا مي توانست دور از آن حضرت خيمه مي زد، اما در یکی از منزلگاه ها ناچار با فرود آمدن کاروان حسینی هم زمان شد، امام کسی را نزد او فرستاد. زهير ابتدا اعتنایی نکرد، همان وقت بود که «دلهم» همسر با ايمان او رو به زهير چنين گفت «سبحان الله! نمي خواهي به دعوت پسر رسول خدا پاسخ بدهي؟ مي تواني نزد او بروي و سخنش را بشنوي و بازگردي». زهير علي رغم ميل باطني خود، پيشنهاد همسرش را پذيرفت و به سوي خيمه هاي حسين(ع) رفت و شد يکي از آن 72 ستاره اي که در آسمان کربلا درخشيدند.

خانواده جناده بن کعب انصاري خزرجي

جناده و همسرش بحريه، به همراه پسر نوجوانشان، عمرو با هم به کربلا آمده بودند. وقتي جناده به شهادت رسيد، بحريه به فرزند نوجوان خود دستور داد تا به ياري امام حسين(ع) بشتابد و او چنين کرد. امام فرمود «اين نوجوان پدرش در جنگ کشته شده و ممکن است مادرش ناراضي باشد.» عمرو پاسخ داد که «مادرم خود به من دستور داده و لباس رزم بر تنم پوشانده است.» سرانجام او به ميدان نبرد رفت. رجز خواند و جنگيد تا به شهادت رسيد. دشمن سر او را به سوي خيمه ها پرتاب کرد. بحريه سر فرزند را برداشت و گفت «چه نیکو جهاد کردی پسرم! ای شادی قلبم!» آن گاه سر بريده را چنان به سوي دشمن پرتاب کرد که با ضربه آن يکي از دشمنان به هلاکت رسيد. سپس چوبه خيمه را از جا کند و رجزخوان به سوي ميدان رفت، اما امام حسين(ع) او را باز گردانده و در حقش دعا کرد.

خانواده وهب بن عبدالله کلبي

وهب اهل کوفه بود و به همراه مادر و همسرش در کربلا حضور داشت. روز عاشورا به تشويق مادر بعد از حر و بُرير به ميدان رفت. کمي که جنگيد، نزد مادرش آمد و گفت: آيا راضي شدي؟ مادرش پاسخ داد: وقتي راضي مي شوم که در رکاب حسين(ع) به شهادت برسي. وهب دوباره به میدان رفت. همسرش نیز چوبي گرفته و همراه او به ميدان شتافت. وهب آن قدر جنگيد تا شهيد شد. همسرش به بالين او رفت و خون از چهره اش پاک کرد. شمر که شاهد اين صحنه بود، به غلامش دستور داد تا این زن را به شهادت برساند. اين زن، اولين زني بود که از سپاه حسين(ع) به شهادت رسيد.

خانواده علي بن مظاهر

علي بن مظاهر که از اصحاب خاص امام حسين(ع) بود به همراه همسرش به کربلا آمد. شب عاشورا امام حسين(ع) با ياران خود اتمام حجت کرد و بيعت خویش را از آنان برداشت تا بازگردند، اما هيچ کس بازنگشت. امام فرمود «پس اگر زني با شماست او را به قبيله بني اسد ـ در نزديکي کربلاـ بسپاريد چراکه بانواني که همراه من هستند، پس از مرگم اسير خواهند شد…». وقتی علي بن مظاهر برای بردن همسرش آمد، از آن زن شنید «به خدا قسم بي انصافي کردي اي پسر مظاهر! آيا براي تو سهل است که دختران رسول خدا به اسارت بروند و من از اسارت دشمن در امان باشم؟ برايت سهل است که چادر از سر بانوان اهل بيت بردارند و من چادر بر سر داشته باشم! برايت سهل است که زينت هاي دختران رسول خدا(ص) را بربايند و من خود را به زينت مزين کرده باشم؟…» علي بن مظاهر با چشمان گريان نزد فرزند رسول خدا بازگشت و گفت «همسرم با آن که از قبيله بني اسد است، اکنون از رفتن خودداري مي کند و مي خواهد با شما همراهي نمايد.» امام با شنيدن اين خبر گريست و فرمود «خداوند به شما از سوی ما جزاي خير عنايت فرمايد.»

منابع

1. جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

2. فرهنگ عاشورايي، ج 9 (زنان در نهضت عاشورا)،

جمعي از نويسندگان. مرکز چاپ و نشر، مجمع جهاني اهل بیت(ع). به نقل از ماهنامه خانه خوبان، 1394

سوال : اگر در موردى صداى زن مصداق غنا نباشد گوش دادن آن چه حكمى دارد؟

جواب : در حرمت غنا فرقى بين اين که مغنّى زن باشد يا مرد نيست و شنيدن صداى زن اگر غنا نباشد، حرمت شرعى ندارد مگر آن که به قصد ريبه يا موجب ترتّب مفسده باشد ولى شنيدن خوانندگى زن که غالباً مشتمل بر مفسده است جايز نيست.