مهنــا

سه عمل سید وآقای اعمال

قال رسولُ اللّه(صلی الله علیه و آله) :سَيِّدُ الأعمالِ ثَلاثُ خِصالٍ

پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) می فرماید :سرورِ كارها سه چيز است:

۱◀️ إنصافُكَ النّاسَ مِن نَفسِكَ ،
انصاف داشتن با مردم،

۲◀️و مُواساتُكَ الأخَ في اللّه ِ عَزَّ و جلَّ،
كمك و همدردى با برادر دينى،

۳◀️و ذِكرُ اللّه ِ تَعالى عَلى كُلِّ حالٍ .
و به ياد خداوند متعال بودن در همه حال.

? منبع : بحار الأنوار ۹۳/۱۵۰/۳

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله فرمودند:

صَدَقَةُ السِّرِّ تُطْفِيءُ الْخَطيئَةَ، كَما تُطْفِيءُ الماءُ النّارَ، وَ تَدْفَعُ سَبْعينَ باباً مِنَ الْبَلاءِ؛

صدقه اي كه محرمانه و پنهاني داده شود سبب پاكي گناهان مي باشد، همان طوري كه آب، آتش را خاموش مي كند، همچنين صدقه هفتاد نوع بلا و آفت را بر طرف مي نمايد.

? منبع : مستدرك الوسائل، ج ۷ ص ۱۸۴ ح ۷۹۸۴

امام صادق عليه ‏السلام فرمودند امام سجاد عليه ‏السلام قبل از اين که صدقه را به فقير بدهند مى ‏بوسيدند، از امام سؤال شد، حکمت اين کار شما چيست؟ حضرت فرمودند:

لَسْتُ اُقَبِّلُ یَدَ السائِلِ اِنّما اُقَبِّلُ یَدَ رَبّى، اِنَّها تَقَعُ فى یَدِ رَبّى قَبْلَ أَنْ تَقَعَ فى یَدِ السائِلِ…

من دست پروردگارم را مى ‏بوسم نه دست فقیر را، زیرا صدقه قبل از این که به دست فقیر برسد در دست خدا قرار مى‏ گیرد

? منبع : بحارالانوار، ج ۴۶ ص ۷۴

شخصي از امام صادق عليه السلام پرسيد: چه عملى در ماه شعبان برتر است؟ حضرت فرمودند:
الصَّدَقَةُ و الإستِغفارُ؛ صدقه و استغفار

? منبع : اقبال الأعمال ج ۳ ص ۲۹۴

امام سجاد علیه السلام:

نشانه های مؤمن پنج چیز است:

❶ پرهیزگاری در خلوت
❷ صدقه در حالت نیازمندی
❸ شکیبایی هنگام مصیبت
❹ بردباری هنگام خشم
❺ و راستگویی هنگام ترس

الخصال، ص۲۴۵

شرح ولادت حضرت امام سجاد (علیه السلام) 

امام چهارم شيعيان حضرت امام سجاد (علیه السلام) در پنجم شعبان سال سي و هشت هجري در مدينه به دنيا آمد.

در سال و ماه ولادت حضرت، اختلاف است ولي اين تاريخ معتبرتر مي باشد.

ابومحمد و ابوالحسن از كنيه هاي ايشان و مشهورترين القابش، زين العابدين، سيدالعابدين و سجاد است.

مادر وي شهربانو (شاه زنان) دختر يزدگرد سوم مي باشد. آن حضرت در بقيه ي حكومت يزيد و حكومت معاويه بن يزيد، مروان بن حكم، عبدالملك مروان و وليد بن عبدالملك زندگي مي كرده است. براي آن حضرت يازده پسر و چهار دختر ذكر كرده اند.

آيات و احاديث متناسب

امام باقرعليه السلام: إنَّ عَلِيَّ بنَ الحُسَينِ عليه السلام قاسَمَ اللَّهَ مالَهُ مَرَّتَينِ
امام علي بن حسين عليه السلام دارايي خود را دوبار در راه خدا تقسيم كرد

? منبع : مناقب آل أبي طالب، ج ۳ ص ۲۹۴

امام صادق عليه السلام: كانَ عَليُّ بنُ الحُسَينِ عليه السلام إذا قامَ فِي الصَّلوةِ كَأَنَّهُ ساقُ شَجَرَةٍ لايَتَحرَّكُ مِنهُ شَي ءٌ إلّا ما حَرَّكَهُ الرِّيحُ مِنهُ

امام سجّادعليه السلام هرگاه به نماز مي ايستاد چنان تنه درختي بود كه چيزي از آن نمي جنبيد مگر آنچه را كه باد مي جنباند.

? منبع : الكافي، ج ۳ ص ۳۰۰

امام سجّادعليه السلام: مَن رَمَي النّاسَ بِما فيهِم رَمَوهُ بِمالَيسَ فيهِ

هر كس مردم را به دليل چيزي كه در آنان هست، وانهد، او را به دليل چيزي كه در او نيست، وا مي نهند.

? منبع : بحار الأنوار ج ۷۵ ص ۲۶۱

امام سجّادعليه السلام: نَظَرُ المُؤمِنِ في وَجهِ أخيهِ المُؤمِنِ لِلمَوَّدَةِ و المَحَبَّةِ لَهُ عِبادَةٌ

نگاه مؤمن به چهره برادر مؤمن خود از روي دوستي ومحبّت به او عبادت است

? منبع : تحف العقول، ص ۲۸۲

امام سجّادعليه السلام: كانَ آخِرُ ما أوصي بِهِ الخِضرُ مُوسي بنَ عِمران عليهما السلام أن قالَ لاتُعَيِّرَ نَّ أحَداً بِذَنبٍ

آخرين سفارش حضرت خضر به حضرت موسي اين بود كه: هرگز كسي را به سبب گناهش خوار نكن.

? منبع : الخصال ص ۱۱۱

امام سجّادعليه السلام: كَفي بِنَصرِاللَّهِ لَكَ أن تَري عَدُوَّكَ يَعمَلُ بِمَعاصِي اللَّهِ فِيكَ
تو را ياري خدا همين بس كه مي بيني دشمنت به قصد تو خدا را نافرماني مي كند.

? منبع : بحار الأنوار ج ۷۸ ص ۱۳۶

امام سجّادعليه السلام: رأيتُ الخَيرَ كُلَّهُ قَدِ اجتَمَعَ في قَطعِ الطَّمَعِ عَمّا في أيدي النّاسِ

همه خوبي ها را در بريدن طمع از آنچه در دست مردم است، ديدم.

? منبع : بحار الأنوار، ج ۷۳ ص ۱۷۱

امام سجّادعليه السلام: وَيلٌ لِمَن غَلَبَت آحادُهُ أعشارَهُ واي به حال كسي كه يكانش (گناهان) بر ده گانش (نيكي ها) چيره شود.

? منبع : بحار الأنوار ج ۷۱ ص ۲۴۳

امام سجّادعليه السلام مُجالَسَةُ الصّالِحينَ داعِيَةٌ إلَي الصَّلاحِ

همنشيني با صالحان، به سوي صلاح رهنمون ميشود.

? منبع : بحار الأنوار ج ۷۸ ص ۳۰۴

امام سجّادعليه السلام: أمّا حَقُّ ذِي المَعروفِ عَلَيكَ فَأن تَشكُرَهُ و تَذكُرَ مَعروفَهُ و تُكسِبَهُ المَقالَة الحَسَنَةَ و تُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَكَ و بَينَ اللَّهِ

حق كسي كه بر تو نيكي مي كند، اين است كه او را سپاس بگويي و نيكي اش را به زبان آوري و از وي به خوبي ياد كني و ميان خود و خداوند برايش خالصانه دعا كني.

? منبع :الخصال ص ۵۶۸

قال الامام زين العابدين عليه السلام

يَقُولُ الله يَا ابْنَ آدَمَ- ارْضَ بِمَا آتَيْتُكَ تَكُنْ مِنْ أَزْهَدِ النَّاسِ- ابْنَ آدَمَ- اعْمَلْ بِمَا افْتَرَضْتُ عَلَيْكَ تَكُنْ مِنْ أَعْبَدِ النَّاسِ- ابْنَ آدَمَ اجْتَنِبْ مِمَّا حَرَّمْتُ عَلَيْكَ- تَكُنْ مِنْ أَوْرَعِ النَّاس‏

امام سجاد عليه السلام فرمودند:

خداوند ميفرمايد:  پسر آدم خشنود باش بآنچه به تو داده ‏ام که زاهدترين مردمى ، عمل كن بآنچه بر تو واجب نموده‏ ام از عابدترين اشخاصى و بپرهيز از حرامها تا با ورع‏ ترين مردم باشي.

? منبع: بحار الأنوار الجامعة جلد ‏۷۵ صفحه ۱۳۹ باب ۲۱ وصايا علي بن الحسين (ع)و مواعظه و حكمه

? هفته معلّم مبارک ?

امام علی علیه السلام: به احترام پدر و معلّمت از جای برخیز هرچند که فرمان روا باشی.
غررالحکم، ص136

عباس بن علی(ع) دارای ویژگی‌های معنوی خاصی مانند مقام تسلیم، تصدیق، وفا و نُصح در حد اعلی بود که در زیارت نامه آن حضرت ذکر شده و وجود چنین خصایصی باعث ممتاز گشتن وی از سایر شهداء شده است.

یکی از راه های پی بردن به مقام و عظمت قمر منیر بنی هاشم (ع) مراجعه به زیارت‌نامه آن حضرت است که از امام صادق (ع) نقل شده: «أَشْهَدُ لَکَ‏ بِالتَّسْلِیمِ‏ وَ التَّصْدِیقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِیحَةِ لِخَلَفِ النَّبِیِّ الْمُرْسَل‏؛ شهادت می دهم براى حضرتت به تسلیم و تصدیق و وفا، و خیرخواهى، براى یادگار پیامبر مرسل»، در این بیان شریف به چهار مقام ویژه عباس بن علی (ع) اشاره می‌شود

الف مقام تسلیم

«در دایره قسمت ما نقطه تسلیمیم لطف آنچه تو اندیشی حکم آنچه تو فرمایی
با توجه به فرمایش امیرالمومنین(ع) «الدُّنیَا دارٌ بالبلاءِ مَحفوفَةٌ؛ دنیا سرایی است که به بلا پیچیده شده است»، در مواجه با مشکلات، بلاها و مصیبت‌ها چندین عکس العمل معنوی مانند توکل، صبر، رضا و تسلیم قابل تصور است و در این میان، مقام تسلیم برترین آن‌هاست،
زیرا توکل عبارت است از آن‌که قدرت انسان مستغرق و فانی در قدرت حق تعالی شود، همان‌طوری‌که مقام رضا یعنی اراده انسان مستغرق و فانی در اراده خدا شود، و مراد از مقام تسلیم نیز آن است که علم انسان مستغرق و فانی در علم حضرت حق شود به عبارتی دیگر: در مقام توکل شخص برای خود اراده و قدرتی می‌بیند، لکن اراده و قدرتش را تفویض به وکیل می‌کند.

اما در مقام رضا، شخص راضی، برای خود اراده و قدرتی نمی‌بیند، آن‌چه از حق تعالی صادر می‌شود موجب خشنودی اوست، در مقابل تلخی‌ها و سختی‌ها که لازمه زندگی دنیاست هرگز احساس نارضایتی ندارد، بلکه باخشنودی و رضایت کامل تحمل می‌کند، و زبان حال و قالش این است‌.

عاشقم بر لطف و بر قهرش به جد ای عجب من عاشق این هر دو ضد
تفاوت مقام صبر با مقام رضا این است که انسان در مقام صبر تلخی می‌بیند ولی برای رسیدن به ثواب تحمل می‌کند از باب «إنَّما یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِساب [زمر/10] البته صابران به حد کامل و بدون حساب پاداش داده خواهند شد اما انسان در مقام رضا اصلا تلخی نمی‌بیند، بلکه بلا و مصیبت را لطف الهی تلقی می‌کند و آن را نشانه اعتنا و توجه محبوب به خود می‌داند. مقام تسلیم از مقام رضا هم بالاتر است، چون در مقام رضا هر چه حق تعالی مقرر فرموده موافق طبع شخص است. اما در مقام تسلیم انسان برای خود طبعی نمی‌بیند تا موافق یا مخالف باشد، در مقام تسلیم خودی نمی‌بیند تا بگوید من پسندم آنچه را جانان پسندد، بلکه خود و هرچه دارد را تسلیم حق تعالی می‌کند، و حضرت ابالفضل (ع) دارای مقام تسلیم بود.

ب مقام تصدیق

قدم بعد از تسلیم تصدیق است. انسانی که تسلیم محض شد مَحرم می شود و به مرحله ای می رسد که به صدق و حقانیت صاحب ولایت پی می برد. در جریان عاشورا، برخی از افراد در رابطه با قیام سید الشهداء (ع) اظهار نظر می کردند و ایراداتی داشتند، ولی در هیچ منبعی ذکر نشده که قمر بنی هاشم (ع) در مقابل امام، اظهار نظری کرده باشد. این همان مقام تصدیق است که هر چه امام بفرماید را صدق بداند.

ج مقام وفا

عباس بن علی (ع) مصداق أتم و أکمل وفای به عهد و باقی ماندن بر بیعت بود که خداوند مومنان را این چنین توصیف می کند: «الَّذینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ لا یَنْقُضُونَ الْمیثاق رعد/20 آن‌ها که به عهد الهى وفا مى‏کنند، و پیمان را نمی‏‌شکنند.
وفاداری حضرت ابالفضل (ع) نسبت به صاحب ولایت جلوه‌های گوناگونی دارد، مثلا زمانی که دو مرتبه برای او امان نامه می آوردند، هر دو را با قاطعیت رد می کند و یا در شب عاشورا زمانی که امام بیعتش را از اصحاب بر می دارد، نخستین کسی است که اظهار وفاداری می‌کند و عرضه می دارد: «لِمَ‏ نَفْعَلُ‏ ذَلِکَ‏ لِنَبْقَى‏ بَعْدَکَ‏ لَا أَرَانَا اللَّهُ ذَلِکَ أَبَدا؛ دست از یاری تو برداریم که بعد از تو زنده باشیم ؟ خدا هرگز نخواهد که بعد از تو زنده باشیم» یا زمانی که به شریعه فرات می رسد در حالی که در اوج تشنگی است، اما به احترام لبان خشکیده امام زمانش، قطره ای آب نمی نوشد و مشک را پر از آب می کند و به سمت خیمه حرکت می کند.

د مقام نُصح

نُصح به معنای خلوص است. قمر بنی هاشم (ع) نهایت خلوص را در انجام فرمان امامش به کار گرفت و در همه مراحل به عنوان یک سرباز ولایت انجام وظیفه کرد. حتی در آخرین لحظات، وقتی برای تهیه آب می رود در مسیری گام بر دارد که هزاران تیر انداز و مبارز در کمین نشسته اند و با آن که صدها توجیه برای نرفتن و آب نیاوردن می توانست بیاورد، ولی تمام همتش انجام وظیفه و بر آورده کردن خواسته امامش بود بنابراین مقام تسلیم، تصدیق، وفا و نُصح در وجود حضرت عباس بن علی (ع) بود که وی را از سایر شهداء ممتاز می کند و به مقامی می رساند که به فرموده امام سجاد (ع) اِنّ
َ لِلْعباسِ عِنْدَ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مَنْزِلَةً یَغْبِطُهُ‏ بِهَا جَمِیعُ الشُّهَدَاءِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ براى عبّاس (ع)، نزد خداوند تبارک و تعالى منزلتى است که همه شهدا در روز قیامت، به آن مقام غبطه می خورند.

امام صادق (علیه السلام) درباره مقام حضرت ابوالفضل (علیه السلام)  فرمودند:

كان عمّنا العبّاس نافذ البصيرة، صلب الايمان، جاهد مع أبى عبد اللَّه، و ابلى بلاء حسنا، و مضى شهيدا

عموى گرانقدرم، عباس، انسانى هوشمند و ژرفنگر و آراسته به ايمانى آگاهانه و استوار و عميق بود؛ به همراه حسين (ع)  دليرانه مبارزه كرد و در آزمون سخت زندگى- با به جان خريدن رنجها و گرفتاريهاى بسيار در راه خدا- سرفراز و سربلند سر بر آورد و پس از جهادى سترگ و شجاعانه، جان را در راه خدا هديه كرد.
 
? منبع : شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار ج ۳ ص ۱۸۴

روی عن الباقر علیه السلام قال

مُرُوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ «علیه السلام» فَإِنَّ إِتْيَانَهُ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ وَ يَمُدُّ فِي الْعُمُرِ وَ يَدْفَعُ مَدَافِعَ السُّوءِ وَ إِتْيَانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ يُقِرُّ لَهُ بِالْإِمَامَةِ مِنَ اللَّهِ

 از امام باقر «علیه السلام» روایت شده است که حضرت فرمودند:
به شیعیان ما سفارش کنید به زیارت قبر حسین بن علی «علیهما السلام» بروند! «مُرُوا شِيعَتَنَا بِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ «علیه السلام»». «مُرُوا شِيعَتَنَا»، یعنی به آن‌ها تذکّر بدهید، به آن‌ها امر کنید که به زیارت بروند.

حضرت در این روایت سه اثر برای زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» بيان می‌فرماید:

?اوّل؛ اگر کسی به زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» برود، بر روزی او افزوده می‌شود. زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» وسعت رزق می‌آورد، «فَإِنَّ إِتْيَانَهُ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ».

?دوم؛ زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» طول عمر می‏آورد، «وَ يَمُدُّ فِي الْعُمُرِ».

?سوم؛ انسان را از پیشامدهای ناگوار حفظ می‏کند، «وَ يَدْفَعُ مَدَافِعَ السُّوءِ.

این‌ها آثار مادّی زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» است که زائر قبر حضرت، در این عالم به آن‏ها نائل می‏شود.

این آثار غیر از آثار معنوی مطرح شده در روایات دیگر است؛ به طور مثال در برخی روایات ثواب هر گام در راه زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» برابر حجّ و عمره عنوان شده است. آثار معنوی زیارت قبر امام حسین «علیه السلام» را فقط خدا می‏داند، ما نمی‌توانیم آن را اندازه‌گیری کنیم.

? منابع : بحارالانوار ج ۹۸ ص ۳ ، وسائل الشیعه ج ۱۴ ص ۴۱۳

✅گويند: در عصر حضرت موسي - عليه السلام - روزي ابليس نزد حضرت موسي - عليه السلام - آمد و گفت: «مي‌خواهم هزار و سه پند به تو بياموزم».

موسي - عليه السلام - او را شناخت و به او فرمود: «آن چه كه تو مي‌داني، بيشتر از آن را من مي‌دانم، نيازي به پندهاي تو ندارم».

جبرئيل - عليه السلام - بر موسي - عليه السلام - نازل شد و عرض كرد: «اي موسي! خداوند مي‌فرمايد: هزار پند او فريب است، اما سه پند او را بشنو».

موسي - عليه السلام - به ابليس فرمود: «سه پند از هزار و سه پندت را بگو!»

ابليس گفت:
?1⃣هر گاه تصميم بر انجام كار نيكي گرفتي، در انجام آن شتاب كن و گرنه تو را پشيمان مي‌كنم.

?2⃣اگر با زن نامحرمي خلوت كردي، از من غافل نباش كه تو را به عمل منافي عفت وادار مي‌نمايم.

?3⃣هرگاه خشمگين شدي، جاي خود را عوض كن، و گرنه موجب فتنه خواهم شد.

اكنون كه تو را سه پند دادم به تو حقّي پيدا كردم.

در عوض، از خداوند بخواه تا مرا بيامرزد.»

موسي - عليه السلام - خواسته ابليس را به خدا عرض كرد، خداوند فرمود: «شرط آمرزش شيطان آن است كه به كنار قبر آدم - عليه السلام - برود و خاك قبر او را سجده كند.»

حضرت موسي - عليه السلام - فرمان خدا را به ابليس ابلاغ كرد.

ابليس كه هم چنان در خودخواهي و تكبر غوطه‌ور بود، گفت: «اي موسي! من در آن هنگام كه آدم - عليه السلام - زنده بود، بر او سجده نكردم، چگونه اكنون حاضر شوم كه بر خاك قبر او سجده كنم؟

? منبع : هماي سعادت ص ۲۰۶