مهنــا

خوش‌خویی در سه چيز است:

دورى كردن از کارهای حرام

طلب حلال

و فراهم‌آوردن آسایش و رفاه برای خانواده

امیرالمؤمنین_علیه_السلام ؛ بحار_الأنوار : ج 71

عن محمد بن علي الباقر عليهما سلام قال

لمّا دعا نوح عليه السّلام ربّه عزّ و جلّ على قومه أتاه إبليس فقال: يا نوح، إنّ لك عندي يدا اريد أن اكافئك عليها، فقال له نوح… اذكرني في ثلاث مواطن؛ فإنّي أقرب ما أكون من العبد إذا كان في إحداهنّ

۱- اذكرني إذا كنت مع امرأة جالسا ليس معكما أحد

۲- اذكرني عند غضبك

۳- و اذكرني إذا حكمت بين اثنين

?منبع : تحرير المواعظ العددية صفحه ۳۰۲

حضرت باقر عليه السّلام فرمود:

پس از اينكه نوح درباره امتش نفرين كرد شيطان آمد و گفت… مرا در سه جا ياد كن كه در اين سه مورد من از هر وقت به انسان نزديكترم

۱- موقعيكه با زن نامحرمى خلوت كرده اي

۲- در هنگام غضب [نيز كنار تو ام ]

۳-در هنگام قضاوت بين ۲ نفر نيز با تو ام

۱- فرقی نمیکند که این خلوت بصورت حضوری باشد یا غیره( به عنوان مثال كسي كه پشت رايانه نشسته و داخل اينترنت است . با يك كليد مي تواند بدترين صحنه ها را ببيند و يا كسي كه در منزل ماهواره دارد . با فشار دادن يك دكمه ي كنترل پست ترين مناظر قابل ديدن است ) 

و يا فرق نمي كند كه آن نامحرم آشنا باشد يا غريبه
( چه دختر خاله و پسر خاله باشند چه غريبه)
و يا فرق نمي كند كه در منزل تنها باشد ؛يا محل كار
( چه در اتاقي تنها در اداره و يا مطب و چه درمغازه)

۲-در خانواده ای که وضع مالی مناسبی نداشتند ، پدر آن خانواده یک «میز» می خرد که آن را خیلی دوست داشته است . روزی پسرش وارد اتاق می شود و کاری می کند که منجر به شکسته شدن میز می شود
پدر بسیار ناراحت می شود و غضب می کند و ضربه ای به صورت کودک می زند که منجر به كر شدن کودک می شود .
چند روز بعد وقتی پدر به دیدن کودک خود در بیمارستان می رود کودک به او می گوید : پدر جان اگر من بزرگ شدم و کار کردم و پول میز را به تو دادم ، تو گوشهايم را به من بر می گردانی؟
پدر تا این را می شنود از بغض نمی تواند جلوی گریه خویش را بگیرد و از بیمارستان خارج می شود
روز بعد هم خود کشی می کند
در نتیجه یک غضب به خاطر یک مال دنیا منجر به نا شنوا شدن کودک و یتیم شدن و بی سر پرست شدن یک خانواده می شود.

سعی کنیم وقتی غضب می کنیم خود را کنترل کنیم برای کنترل غضب هم راه های در احادیث ائمه علیهم السلام بیان شده است‌.

۳-قضاوت فقط كار قاضي هاي دادگاه نيست ، ما در روز بسيار در معرض قضاوت قرار گرفته ايم . به عنوان مثال:
دعوا بين دوستمان و يك انسان غريبه است ؛ هواي كدام را داريم؟
دعواي فرزندمان با يك كوك نا آشنا ؛ حق را به كدام طرف ميدهيم؟
شغل وكالت داريم و متوجه مي شويم موكلمان بر حق نيست ؛ چه مي كنيم؟
كسي با ما درد دل مي كند كه مثلا همسرم اين را گفته ؛ و ما متوجه مي شويم كه حق با همسرش است ؛ آيا باز هم به تاييد حرف او سر تكان نمي دهيم ؟
و …

داستانک‌

دو بچه خط خود را پيش امام حسن عليه السلام بردند و از وى خواستند كه بگويد كداميك از خطها بهتر است.
على عليه السلام كه آنها را می ‏ديد، فرمود:
«پسرم درباره حكم خود دقت كن، كه خداوند در روز قيامت، از همين حكم نيز از تو سؤال خواهد كرد»

يا بنى، انظر كيف تحكم فان هذا حكم و الله سائلك عنه يوم القيامه‏

(در اينجا انسان‏هاى معمولى مسأله را با ديد سطحى نگاه مى‏كنند، زيرا اوّلًا مورد قضاوت خطّ است. ثانياً طرفين دعوا دو كودك هستند. امّا غافل از آنكه كم يا زياد، كودك يا بزرگ، هر چه هست قضاوت است و انسان بايد در قيامت پاسخگو باشد)

? منبع
ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، جلد ‏ ۵ صفحه ۲۰۱

قال امیرالمومنین(علیه السلام)لَوْلاَ خَمْسُ خِصَالٍ لَصَارَ النَّاسُ کُلُّهُمْ صَالِحِیْنَ :

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: اگر پنج خصلت نبود، همه مردم جزو صالحان مى شدند:

۱◀️ أَوَّلُهَا الْقَنَاعَة بِالْجَهْلِ
قانع بودن به نادانى،(نیاموختن علم ودانش)

۲◀️ وَالثانی الْحِرْصُ عَلَى الدُّنْیَا
حرص به دنیا،

۳◀️ وَالثالث الشُّحُّ بِالْفَضْلِ
بخل ورزى نسبت به زیادى مالی که دارد(دست دهنده نداشتن)

۴◀️وَالرابع الرِّیَاءُ فِى الْعَمَلِ
ریا کارى در عمل (نبود اخلاص )

۵◀️ وَالخامس اْلإِعْجَابُ بِالرَّأْیِ
و خود رایى (عدم مشورت با دیگران).

? منبع
مواعظ العددیه باب احادیث پنجگانه ص ۳۹۳

امام على امير المؤمنين عليه السلام فرمود :

زمانى كه انسان آخرين روز زندگيش در دنيا و اولين روز از آخرت (يعنى روز مرگ) را مى بيند، مال و فرزندان و عملش در برابرش مجسّم مى شود. (در اين حال) انسان به مال رو مى كند و مى گويد :

سوگند به خدا، من در طلب تو حريص، و در صرف كردنت بخيل بودم. اكنون براى من چه مى كنى؟

مال پاسخ مى دهد: كفن خود را از من برگير.

آنگاه رو به فرزندانش كرده و مى گويد:

به خدا سوگند، من دوستدار شما و مدافع شما بودم. حال شما براى من چه مى كنيد؟

پاسخ مى دهند: ما تو را به گور مى سپاريم و در خاك پنهان مى سازيم.

در اين هنگام، رو به عمل خود مى كند و مى گويد: به خدا قسم، تو بر من بسيار سنگين بودى و رغبتى براى انجام دادن تو نداشتم، تو با من چه مى كنى؟

عمل پاسخ مى دهد: من در گور و در روز محشر با تو همراه و همنشين خواهم بود، تا هر دو با هم بر خداوند، عرضه شويم.

? منابع
من لایحضره الفقیه حديث ۳۷۰، ج ۱ ص ۱۳۷
گلچين صدوق (گزيده من لا يحضره الفقيه) ج ۱ ص ۱۲۹

امام صادق(عليه السّلام)فرمودند:

حَسْبُ البَخيلِ مِنْ بُخلِهِ سوء الظنِّ بِرَبِّهِ، مَن ‌أيْقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعطيِّه.

براي (گنهکار بودن) بخيل همين بس كه به پروردگارش بدگمان است، كسي كه به جايگزيني انفاق و بخشش از طرف خداوند يقين داشته باشد، نيكو بخشش مي‌كند.

? منبع : بحار الانوار، ج ۷۰ ص ۳۰۷

پيامبر اکرم(صلّي الله عليه و آله) فرمودند:

لا يَنبغي لِلمُؤمن أنْ يكونَ بَخيلاً و لا جباناً.

براي مؤمن شايسته نيست كه بخيل و ترسو باشد.

?محجة البيضاء، ج ۶ ص ۷۴

امام رضا(عليه السّلام)فرمودند:

البَخيلُ بَعيدٌ مِن الله، بَعيدٌ من الجَنَّةِ، بَعيدٌ مِن النّاس، قريبٌ مِن النّار.

انسان بخيل از خدا، بهشت و مردم دور و به آتش دوزخ نزديك است

?? منبع : بحار الانوار، ج ۶۸ ص ۳۵۶

✨امام صادق علیه السلام✨

. . . هر كه دوست دارد كه بداند خدا او را دوست دارد بايد كمر به طاعت الهى بندد و از ما پيروى نمايد، آيا نشنيده ايد كه خداوند به پيامبرش فرمود:

قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ

بخدا سوگند بنده اى از خدا فرمان نبرده است مگر آنكه خداوند در فرمانبرى خود پيروى از ما را نيز داخل كرده است، و بخدا سوگند هرگز بنده اى از ما پيروى نكرده است مگر آنكه خداوند او را دوست دارد، و بخدا سوگند هيچ كس پيروى از ما را كنار ننهاده مگر آنكه ما را دشمن داشته است، و بخدا سوگند هيچ كس ما را دشمن نداشته است مگر آنكه خدا را عصيان نموده، و هر كه با عصيان الهى جان خود از كف دهد، خداوند او را خوار گرداند و به رو در آتشش افكند. و ستايش از آن خداوند جهانيان است.

مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ يُحِبُّهُ فَلْيَعْمَلْ بِطَاعَةِ اللَّهِ وَ لْيَتَّبِعْنَا أَ لَمْ يَسْمَعْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ ص قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهِ لَا يُطِيعُ اللَّهَ عَبْدٌ أَبَداً إِلَّا أَدْخَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي طَاعَتِهِ اتِّبَاعَنَا وَ لَا وَ اللَّهِ لَا يَتَّبِعُنَا عَبْدٌ أَبَداً إِلَّا أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ لَا وَ اللَّهِ لَا يَدَعُ أَحَدٌ اتِّبَاعَنَا أَبَداً إِلَّا أَبْغَضَنَا وَ لَا وَ اللَّهِ لَا يُبْغِضُنَا أَحَدٌ أَبَداً إِلَّا عَصَى اللَّهَ وَ مَنْ مَاتَ عَاصِياً لِلَّهِ أَخْزَاهُ اللَّهُ وَ أَكَبَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِي النَّارِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ.

? منبع
حدیث اول روضه کافی

امام على اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

براى شش گروه، بهشت را ضمانت مى كنم:

۱- شخصى كه براى صدقه دادن از خانه خارج مى شود و در اين هنگام مرگش فرا مى رسد.

۲- كسى كه براى عيادت بيمار از خانه بيرون مى آيد و فوت مى كند.

۳- شخصى كه براى جهاد در راه خدا از خانه خارج مى شود و به شهادت مى رسد.

۴- كسى كه براى انجام حج خانه خدا بيرون مى آيد و ملك الموت جانش را مى ستاند.

۵- آن كس كه براى بجا آوردن نماز جمعه از منزل خارج مى شود و مى ميرد.

۶- كسى كه براى تشييع جنازه مسلمانى از خانه خارج شده و فوت مى كند.

(براى تمامى ايشان، بهشت را ضمانت مى كنم)

? منابع :
من لایحضره الفقیه حديث ۳۸۴، ج ۱، ص ۱۴۰
گلچين صدوق (گزيده من لا يحضره الفقيه) ج ۱ ص ۱۳۰

امـام رضـا علیہ السلام:

✨«کسی که گره از کار مؤمنی بگشايد و شادش کند، خداوند هم در روز قيامت، کار بسته او را می گشايد»✨

? کافی ج۲ ص۲۰۰

قِيْلَ لِعَلىِّ بْنِ‏ الْحُسَيْنِ عليهما السلام كَيْفَ اصْبَحْتَ قال عليه السلام اصْبَحْتُ مَطْلُوباً بِثَمانِ خِصالٍ

۱◀️اللَّهُ تَعالى‏ يَطْلُبُنِى بِالْفَرائِضِ.

۲◀️ وَالنَّبِىُّ صلى الله عليه و آله بِالسُّنَّةِ.

۳◀️وَالْعَيالُ بِالْقُوتِ.

۴◀️ وَالنَّفْسُ بِالشَّهْوَةِ.

۵◀️وَالشَّيْطانُ بِالْمَعْصِيَةِ.

۶◀️وَالْحافِظانِ بِصِدْقِ الْعَمَلِ.

۷◀️وَمَلَكُ الْمَوْتِ بِالرُّوْحِ.

۸◀️وَالْقَبْرُ بِالْجَسَدِ.

فَانَا بَيْنَ هذِهِ الْخِصالُ مَطْلُوبٌ‏

از حضرت زین العابدین امام سجاد (علیه السلام) سؤال کردند: چگونه صبح کردی؟

حضرت در پاسخ فرمود:

صبح کردم در حالی که، هشت گروه از ما طلبکارند:

۱◀️ خداوند، طلب عبادت می کند؛

۲◀️ پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله) می خواهد به سنّتش عمل کنیم؛

۳◀️ خانواده، نفقه و خرجی می خواهند؛

۴◀️ نفس، خواهش هایی از ما دارد؛

۵◀️ شیطان، می خواهد از او پیروی کنیم؛

۶◀️ دو فرشته موکل (رقیب و عتید)، می خواهند درستکار باشیم؛

۷◀️ عزرائیل در پی گرفتن جانمان است؛

◀️ قبر در انتظار جسد بی جان ما است.

اين چيزها از من خواسته مى شود.

? منابع :

بحار الانوار، ج ۷۳ ص ۱۵
سفینه البحار، ج ۲ ص ۳

رُوِيَ عَنِ الصَّادق عليه السّلام قال

فِي قَوْلِ اللَّهِ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا.[1] قَالَ: يُسْأَلُ السَّمْعُ عَمَّا يَسْمَعُ وَ الْبَصَرُ عَمَّا يَطْرِفُ وَ الْفُؤَادُ عَمَّا عَقَدَ عَلَيْهِ.[2]

ترجمه حدیث: خداوند در قرآن مي‏فرمايد: «همانا گوش و چشم و قلب، از همه آنها سؤال خواهد شد». حضرت امام صادق(عليه‏السّلام) ذيل اين آيه شريفه فرمودند: سؤال مي‏شود گوش چه چيزهايي را شنيده است و چشم چه چيزهايي را ديده است و قلب (دل) به چه چيزهايي گره خورده است؟ (دل‏بسته چه چيزهايي شده است؟)

شرح حدیث

خداوند در قرآن مي‏فرمايد سمع و بصر و فؤاد در قیامت مورد پرسش قرار می‏گیرند؛ يعني از شنوايي و بينايي و قلب سؤال خواهد شد. حضرت امام صادق(علیه‏السلام) در بیان مقصود آیه فرمودند: «يُسْأَلُ السَّمْعُ عَمَّا يَسْمَعُ»؛ از نظر شنوايي از او سؤال مي‏كنند که تو به چه چيزي گوش فرا دادي؟ آیا اين نيرو را در شنيدن صوتي كه حرام است مصرف كردي؟ توجه داشته باشید که صوت حرام فقط موسیقی حرام نیست بلکه انواعی دارد؛ مثلاً شنيدن غيبت حرام است، شنيدن تهمت حرام است و… لذا از هر صوت و آهنگي كه حرام بود ‌سؤال مي­كنند. اين‏ها مال سمع (شنوایی) است.
«وَ الْبَصَرُ عَمَّا يَطْرِفُ»؛ سؤال می‏کنند که نيروی بينايي‏ات را كجا مصرف كردي؟ آیا در نگاه ‌ حرام خرج کردی؟ آیا در اين راه مصرف كردي؟! «وَ الْفُؤَادُ عَمَّا عَقَدَ عَلَيْه»؛ از دلت هم سؤال مي‏كنند! بگو ببينم با چه کسی گره خوردي؟ به چه اشخاصی دل بستي؟ به چه چیزهایی دل بستي؟ آیا به مال و جاه و مقام دل بستي؟ به خدا دل بستی یا به این‏ها دل بستی؟ بدان که از همه اينها از تو سؤال مي‏كنند؛ از شنوایی‏ات، از بینایی‏ات و از امور درونی‏ات. همه اینها را سؤال می‏کنند.
یک نکته در اینجا هست و آن اینکه معلوم مي‏شود در بين قوا و اعضاي انسان، اين نيروها است كه سرآمد سؤالات روز قيامت است. در آيه حرفی از پا و دست و شکم و…. نیست! ما اعضا و قوای زیادی داريم، امّا از میان همه آن‏ها، در این آیه سه نیرو مطرح شده است: شنوایی، بینایی و دل. لذا معلوم مي‏شود سرآمد مسائلي كه در قيامت نسبت به اعضاء و قواي انسان از او پرسش مي‏كنند، همین سه تا است. به چه صوت و آهنگی گوش كردي؟ در چه راهي گوش را مصرف كردي؟ از چشمت چه‏طور استفاده کردی؟ نگاه‏هايي كه كردي، به حرام باز كردي يا به حلال؟
بعد هم مي‏آيند سراغ دلت! «گوش» و «چشم» بیرونی بود، امّا «دل» نیروی درونی است. از درون هم سؤال مي‏كنند که دل به چه کسی بستي؟ اين دلت به چه كسي گره خورد؟ به چه چیزی گره خورد؟ اين را از تو سؤال مي‏كنند. در آيه ديگر می‏فرماید: «إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَليمٍ» [3]
روز قیامت، تنها کسی در امان است که قلب سلیم آورده باشد. قلبِ سلامت آن قلبي است كه به غير خدا دل نبندد

? منابع
۱ - سوره إسراء، آیه ۳۶
۲ - بحارالانوار، جلد ۷ صفحه ۲۶۷
۳ - سوره شعراء، آیه ۸۹